Διά εντομοκτόνο σαπούνι με οινόπνευμα εις τα καλλωπιστικά φυτά και φυτοπαθογόνα παράσιτα ή έντομα, όπως η μελίγκρα, αυτό το κείμενο από τα άρθρα κηποτεχνίας και τα άρθρα κήπου διά την κατασκευή και συντήρηση κήπων, την αρχιτεκτονική κήπων, τη διαμόρφωση κήπου ή το αυτόματο πότισμα κήπου, προσδιορίζει σχετικές κηπουρικές εργασίες ή συμβουλές κηπουρικής. Όπως ισχύει διά τα υπόλοιπα κείμενα ή τα ΑΡΘΡΑ ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, έτσι και το παρόν άρθρο τελεί αυστηρώς υπό το καθεστώς νομικής προστασίας βάσει συμβολαιογραφικής πράξεως και σύννομων τεχνολογικών μέτρων προστασίας και διατάξεων ευρωπαϊκών Οδηγιών, νομικής βάσεως και του Νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας, συγγενικών δικαιωμάτων και πολιτιστικών θεμάτων μετά των σχετικών νεωτέρων τροποποιήσεων αυτού (Ν. 2121/93, άρ. 66Α), καθώς προσδιορίζεται εις τους όρους χρήσεως του ΙΣΤΟΤΟΠΟΥ της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ.
Οι φίλες και οι φίλοι της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ στην προσπάθειά τους να καταπολεμήσουν τα φυτοπαθογόνα παράσιτα ή έντομα τα
οποία δημιουργούν πάσης φύσεως προβλήματα στα καλλωπιστικά φυτά κήπου ή ακόμα και στα φυτά που διακοσμούν τους εσωτερικούς χώρους, προσπαθούν εναγωνίως να αποφύγουν τη χρήση επικίνδυνων χημικών φυτοπροστατευτικών προϊόντων. Αυτή η προσπάθεια δεν στερείται καθόλου λογικής και είναι απολύτως δικαιολογημένη όταν αφορά σε έναν ιδιωτικό και ιδιόχρηστο χώρο πρασίνου του οποίου ο βασικός σκοπός της υπάρξεως είναι το να προσφέρει ψυχαγωγία και δυνατότητα για ηρεμία μετά από την κοπιαστική δραστηριότητα των προηγούμενων ωρών. Η πιο συνηθισμένη λύση σε αυτό το πρόβλημα εντοπίζεται στην αντικατάσταση των χημικών εντομοκτόνων από σκευάσματα τα οποία γίνεται προσπάθεια να παρασκευάζονται από τους ίδιους τους κατόχους των κήπων με απλά και συνηθισμένα οικιακής χρήσεως υλικά ή με φυτικής προελεύσεως πρώτες ύλες οι οποίες συλλέγονται από τους ίδιους τους ιδιοκτήτες. Δυστυχώς, τέτοιες προσωπικές ενέργειες δεν είναι πάντα βέβαιο ότι θα εξασφαλίσουν το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Δεν είναι λίγες οι φορές κατά τις οποίες αυτά τα σπιτικά προϊόντα καταλήγουν άχρηστα είτε διότι δεν μπορούν να έχουν την απόδοση που αναμένεται από αυτά, είτε διότι δημιουργούνται ή εφαρμόζονται πλημμελώς.
Μία από τις πιο γνωστές και παλαιές συνταγές για την παραγωγή οικιακών φυτοπροστατευτικών μέσων είναι αυτή η οποία
αφορά στο εντομοκτόνο σαπούνι με οινόπνευμα. Το συγκεκριμένο προϊόν κατά κανόνα στοχεύει στην αντιμετώπιση και καταπολέμηση των αφίδων, αφού οι μελίγκρες είναι από τα πιο χαρακτηριστικά φυτοπαθογόνα παράσιτα έντομα των ελληνικών κήπων. Επίσης, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τις επιθέσεις μας εναντίον και άλλων παρασίτων, όπως είναι για παράδειγμα η ισέρυα, ο κηροπλάστης, ο ψώρες, ο ψευδόκοκκος ή το λεκάνιο. Για μικρές εκτάσεις προσβεβλημένων περιοχών το εντομοκτόνο σαπούνι μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα, αλλά σε γενικές γραμμές καλό θα ήταν να διαλυθούν ορισμένες κίβδηλες ελπίδες όσον αφορά στην πεποίθηση η οποία θέλει το συγκεκριμένο σκεύασμα να είναι πανάκεια. Εξ άλλου εάν είχε τέτοια ικανότητα θα μπορούσε να απαλλάξει τους καλλιεργητές και τους αγρότες από πολλά οικονομικά έξοδα, αφού θα μπορούσα να αντικαταστήσουν αρκετά φυτοφάρμακα. Η αλήθεια είναι ότι το εν λόγω οικιακό εντομοκτόνο εμφανίζει μία ικανότητα να προσβάλλει κυρίως τη μελίγκρα όταν επιδιώκουμε να εξολοθρεύσουμε μερικούς ολιγάριθμους τοπικούς πληθυσμούς της. Άλλα παράσιτα δεν φαίνεται να αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα εκ της εφαρμογής του, διότι η αποτελεσματικότητά του είναι απολύτως συνδεδεμένη με τον κατάλληλο χρόνο ψεκασμού, καθώς αυτό σημαίνει για παράδειγμα ότι το εντομοκτόνο σαπούνι πρέπει να έρθει σε επαφή με κάποιες προνύμφες όταν αυτές βρίσκονται σε συγκεκριμένο στάδιο του βιολογικού τους κύκλου ή πρέπει να ψεκαστεί σε ένα παράσιτο προτού σχηματίσει συγκεκριμένες δομές στο σώμα του. Επιπροσθέτως, μπορεί το εντομοκτόνο σαπούνι να φτιάχνεται στο σπίτι, αλλά αυτό το γεγονός δεν αναιρεί τη φυτοτοξική δράση του όταν η χορήγησή του υπερβεί τα λελογισμένα όρια.
Όλα τα εντομοκτόνα, ανεξαρτήτως της προελεύσεως ή των δομικών συστατικών τους, είναι προϊόντα τα οποία έχουν σαν
κύριο στόχο το να ελέγξουν τους πληθυσμούς έμβιων οργανισμών οι οποίοι κατά την κρίση των ανθρώπων δημιουργούν προβλήματα στην ομαλή εκδήλωση των λειτουργιών των φυτών ή στην αισθητική αντίληψη που χαρακτηρίζει ένα χώρο πρασίνου. Η εφαρμογή τους υπόκειται σε πολύ αυστηρούς κανόνες, αλλά δεν είναι λίγες οι φορές κατά τις οποίες αυτοί οι κανόνες αγνοούνται ή παραβιάζονται. Εφ' όσον μία φίλη ή ένας φίλος της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ φτιάξει εντομοκτόνο σαπούνι για να καταπολεμήσουν μελίγκρες, καλό θα ήταν να γνωρίζουν κάποια πολύ βασικά πράγματα για το δημιούργημά τους και να μην ενεργούν παρορμητικώς. Έτσι, λοιπόν, το εντομοκτόνο σαπούνι, παρά την αντίθετη λανθασμένη άποψη που επικρατεί, δεν δηλητηριάζει τον οργανισμό των παρασίτων, ούτε φονεύει τους απογόνους τους. Όπως συμβαίνει με τα εντομοκτόνα επαφής των αλάτων καλίου λιπαρών οξέων, έτσι και αυτό δράει απλώς διά της επαφής του υγρού σαπουνόνερου με το σώμα του εντόμου και θεωρητικώς προσβάλλει μόνο όσα παράσιτα έρθουν αμέσως σε επαφή με αυτό το υγρό μείγμα. Δεν τα πνίγει, ούτε τα αναισθητοποιεί. Στην ουσία λειτουργεί υπό της μορφής του υποκατάστατου των δραστικών ουσιών διαφόρων χημικών εντομοκτόνων, που προκαλούν λύση, δηλαδή καταστροφή των κυτταρικών μεμβρανών. Προκειμένου να γίνει αυτό πιο εύληπτο, ας φανταστεί κάποιος τον τρόπο με τον οποίον διαλύει τα ζωικά λίπη ένα σαπούνι για τα πιάτα όταν τα πλένουμε στο νεροχύτη. Όταν φθείρονται οι κυτταρικές μεμβράνες ταυτοχρόνως ζημιώνονται ορισμένες αντίστοιχες περιοχές των ιστών. Τα φυτοπαθογόνα παράσιτα έντομα, όπως οι μελίγκρες, όταν υποστούν τέτοια φθορά των ιστών τους σταδιακώς αφυδατώνονται ή κατά κάποιον τρόπο ψήνονται από τον ήλιο διότι το σώμα τους δεν μπορεί να τις προστατεύσει από την προσπίπτουσα ηλιακή ακτινοβολία. Για αυτό δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι μελίγκρες οι οποίες αναπτύσσουν τις αποικίες τους σε αρκετά σκιερά μέρη, μερικές φορές δεν υφίστανται τις αναμενόμενες απώλειες όταν ψεκάζονται με εντομοκτόνο σαπούνι.
Επειδή η δημιουργία του εν λόγω εντομοκτόνου είναι ιδιαιτέρως απλή, η ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ θα ήθελε να αναφέρει κάποια βασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα τα οποία χρειάζεται να το διακρίνουν έτσι ώστε να είναι πιο αποτελεσματικό κατά την εφαρμογή του. Για να παραχθεί εντομοκτόνο σαπούνι για φυτοπαθογόνα παράσιτα έντομα χρειάζονται ελάχιστα και φθηνά υλικά παρασκευής, χωρίς πολλές πολυτέλειες και εξεζητημένες πρακτικές. Βεβαίως, οι πρώτες ύλες είναι το νερό, το σαπούνι και το οινόπνευμα τα οποία αναμειγνύονται και το υγρό μείγμα το οποίο δημιουργείται τοποθετείται σε έναν απλό μικρό ψεκαστήρα χειρός. Η δημιουργία του πρέπει να γίνεται αμέσως πριν τη χρήση του και καλύτερα να αποφεύγεται η επί μακρόν παραμονή ψεκαστικού υγρού μέσα στον ψεκαστήρα. Στην ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ προτείνουμε ο ψεκαστήρας να λειτουργεί με πίεση αέρος και όχι με έμβολο, διότι είναι ολιγότερο κουραστικός στη χρήση και περισσότερο αποτελεσματικός κατά την εκροή του υγρού χωρίς να ανησυχούμε για απώλειες ψεκαστικού υγρού από τις αρθρώσεις του εμβόλου.
Η χρήση του μείγματος και ο μέσος όρος της δοσολογίας των υλικών τα οποία θα προτείνουμε, είναι δοκιμασμένα
αποτελεσματικώς στην πράξη ακόμα και κατά τη εκτέλεση των εργασιών μας στη συντήρηση κήπων της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, αλλά δεν αποκλείεται να υπάρχουν κάποιες παρεκκλίσεις αναλόγως των πρώτων υλών οι οποίες θα επιλεγούν. Εάν κάποιο άτομο θέλει μεγαλύτερο όγκο μείγματος ψεκαστικού υγρού, τότε εννοείται το ότι μπορεί να ακολουθήσει αναλογικώς την αύξηση της δοσολογίας με βάση τον όγκο που χρειάζεται. Η εφαρμογή του εντομοκτόνου καλό θα ήταν να γίνεται με φειδώ τις πρωινές ώρες ή εάν υπάρχει ανάγκη κατά τις απογευματινές, ενώ η επανάληψη των ψεκασμών μπορεί να γίνει βάσει του μεγέθους της προσβολής των φυτών του κήπου ανά διαστήματα των πέντε έως επτά (5 έως 7) ημερών και πάντοτε με τη συναίνεση ή επιτήρηση του εργολάβου συντηρητή κήπου εάν υπάρχει, γιατί δύναται να προκληθούν τοξικότητες εάν συνδυαστεί με άλλα φυτοφάρμακα. Εάν ψεκάζονται καρποί θα πρέπει πάντοτε να πλένονται πριν τη χρήση τους, ενώ η εμφάνιση υπολειμμάτων ή κηλίδων από ξεραμένο σαπούνι σε φύλλα είναι αναμενόμενη. Επιπροσθέτως, η κατάχρησή του μπορεί να προξενήσει ασφυξία στα φυτά, αφού ενδέχεται να βλάψει τα στομάτια διαπνοής των φύλλων. Εξυπακούεται το γεγονός ότι εάν ένα άτομο έχει για οποιονδήποτε λόγο έστω και την παραμικρή αμφιβολία για το εάν πρέπει ή όχι να το χρησιμοποιήσει, τότε δεν θα χρησιμοποιήσει εντομοκτόνο σαπούνι.
Κατ’ αρχάς θα χρειαστούμε ένα λίτρο (1 lt) νερού και εάν γίνεται αυτό να είναι απιονισμένο, όπως εκείνο το οποίο
χρησιμοποιείται στα ατμοσίδερα ή στα ψυγεία των αυτοκινήτων ώστε να αποφευχθεί οποιαδήποτε ενδεχόμενη αλλοίωση των χημικών χαρακτηριστικών του σαπουνιού. Το νερό κατά τη χρήση του υγρού μείγματος πρέπει να είναι στον ψεκαστήρα σε φυσιολογική θερμοκρασία περιβάλλοντος ή δωματίου, δηλαδή όχι ψυχρό ή θερμό, αλλά περίπου μεταξύ δεκαοκτώ και είκοσι πέντε (18 έως 25) βαθμών της κλίμακος Κελσίου. Στη συνέχεια προσθέτουμε στο νερό το βασικό δραστικό στοιχείο του εντομοκτόνου, δηλαδή το σαπούνι. Ιδανικότερη επιλογή αποτελεί το παλαιού τύπου ωχρό, καφέ ή πράσινο σαπούνι φυσικής προελεύσεως το οποίο έχει το πλεονέκτημα της φυσικής βιοδιασπάσεως στο οικοσύστημα. Στην ανάγκη, όμως, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί απορρυπαντικό πιάτων ή στην εσχάτη περίπτωση απορρυπαντικό ρούχων το οποίο καλύτερα να αποφεύγεται, αφού αυτά αναλόγως του προϊόντος έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να επιβαρύνουν με ρύπους τα φυτά ή το εδαφικό υπόστρωμα. Έτσι, στο νερό προσθέτουμε είκοσι πέντε έως τριάντα γραμμάρια (25 έως 30 gr) από ψιλοτριμμένο ή ψιλοθρυμματισμένο φυσικό σαπούνι (1) κουταλιά της σούπας από απορρυπαντικό πιάτων ή μισή κουταλιά της σούπας από απορρυπαντικό ενδυμάτων. Κατά την ανάμειξη αυτών των δύο συστατικών, δεν θα ήταν κακή ιδέα να θερμαίνεται λίγο το μείγμα μέχρι τους σαράντα (40) βαθμούς της κλίμακος Κελσίου, καθώς και να αναδεύεται ήρεμα για να αποφευχθεί ο σχηματισμός αφρού. Όσο περισσότερο διαλυθεί το σαπούνι στο νερό, τόσο το καλύτερο για τη λειτουργία του ψεκαστήρος, αφού δεν θα βουλώνει εύκολα ή συχνά το φίλτρο στο σωλήνα αναρροφήσεως.
Μόλις ολοκληρωθεί η ανάμειξη του νερού με το σαπούνι, θα πρέπει να περιμένουμε λίγο να κρυώσει ή να τοποθετήσουμε
το υγρό σε ένα άλλο δοχείο. Εν συνεχεία, ρίχνουμε μέσα το πολύ μία (1) γεμάτη κουταλιά του γλυκού με καθαρό οινόπνευμα, ώστε να ενισχυθεί τη διαδικασία λύσεως των κυττάρων των εντόμων και δη της μελίγκρας. Σε αυτό το σημείο η ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ πρέπει να επισημάνει κάτι πάρα πολύ σημαντικό σχετικώς με το οινόπνευμα. Έχουμε παρατηρήσει ότι αρκετοί άνθρωποι είτε με δική τους πρωτοβουλία, είτε με παρότρυνση τρίτων προσώπων, χρησιμοποιούν με μεγάλη ευκολία ή συχνότητα καθαρό ή έγχρωμο οινόπνευμα σε χαρτιά, πανιά ή σφουγγάρια προκειμένου να απομακρύνουν παράσιτα, όπως είναι τα κοκκοειδή, από τα φύλλα των φυτών του κήπου ή από τα φυτά εσωτερικού χώρου. Αποτελεί λάθος μία τέτοια ενέργεια και καλό είναι για οποιοδήποτε πρόβλημα φυτοπαθολογίας να απευθύνεστε σε έμπειρους επαγγελματίες. Η χημική σύσταση του οινοπνεύματος μπορεί να προξενήσει βραχυπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα αλλοίωση ή καταστροφή της χλωροφύλλης των πράσινων τμημάτων των φυτών. Εξ άλλου δεν είναι τυχαίο το ότι πειραματικές εργαστηριακές μέθοδοι προσδιορισμού της χλωροφύλλης ή του αμύλου σε ένα φύλλο φυτού απαιτούν τη χρήση οινοπνεύματος.
Αυτή ήταν η διαδικασία για τη δημιουργία του προϊόντος. Το εντομοκτόνο σαπούνι μπορεί πλέον να ψεκαστεί σε φυτοπαθογόνα παράσιτα έντομα και κυρίως τις μελίγκρες. Τέλος, κατά τον ψεκασμό των αφίδων θα παρατηρήσετε την προσπάθεια πολλών να προστατευθούν με την αποκόλλησή τους από τα φυτά και την πτώση τους στο χώμα. Καλύτερα να μην επιδιώξετε να τις ψεκάσετε στο χώμα γιατί θα το ρυπάνετε και μπορεί μακροπρόθεσμα να επιβαρύνετε τις ρίζες με επιβλαβή στοιχεία.
2009 έως σήμερα ©ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, Πρωτότυπες Κηποτεχνικές Διαμορφώσεις Ιδιωτικών Και Ιδιόχρηστων Κήπων