Διά αδρομύκωση, βερτισιλλίωση, φουζαρίωση, μυκητολογικές ασθένειες Fusarium και Verticillium, αυτό το κείμενο από τα άρθρα κηποτεχνίας και τα άρθρα κήπου διά την κατασκευή και συντήρηση κήπων, την αρχιτεκτονική κήπων, τη διαμόρφωση κήπου ή το αυτόματο πότισμα κήπου, προσδιορίζει σχετικές κηπουρικές εργασίες ή συμβουλές κηπουρικής. Όπως ισχύει διά τα υπόλοιπα κείμενα ή τα ΑΡΘΡΑ ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, έτσι και το παρόν άρθρο τελεί αυστηρώς υπό το καθεστώς νομικής προστασίας βάσει συμβολαιογραφικής πράξεως και σύννομων τεχνολογικών μέτρων προστασίας και διατάξεων ευρωπαϊκών Οδηγιών, νομικής βάσεως και του Νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας, συγγενικών δικαιωμάτων και πολιτιστικών θεμάτων μετά των σχετικών νεωτέρων τροποποιήσεων αυτού (Ν. 2121/93, άρ. 66Α), καθώς προσδιορίζεται εις τους όρους χρήσεως του ΙΣΤΟΤΟΠΟΥ της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ.
Τα καλλωπιστικά φυτά ενός ιδιωτικού και ιδιόχρηστου κήπου είναι οργανισμοί οι οποίοι υπόκεινται σε ποικίλες μορφές
καταπονήσεων. Είναι συνεχώς εκτεθειμένα στο περιβάλλον, καθώς και στις επιθέσεις των παρασίτων. Οι φυτοπαθογόνοι οργανισμοί προσβάλλουν ένα φυτό κατά κανόνα εκμεταλλευόμενοι κάποια αδυναμία του η οποία συνήθως σχετίζεται με την κατάσταση της υγιεινής του καταστάσεως. Στην ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ έχουμε τη γνώμη ότι από τους πιο επικίνδυνους και ύπουλους εχθρούς των φυτικών οργανισμών είναι οι φυτοπαθογόνοι μύκητες. Είναι μικροσκοπικοί οργανισμοί, που στην πλειονότητα των περιπτώσεων δεν μπορούμε να τους εντοπίσουμε διά γυμνού οφθαλμού πριν επιτεθούν στο φυτό. Οι μυκητολογικές ασθένειες είναι πάρα πολλές, αφού αυτό είναι απόρροια του μεγάλου πλήθους των εν λόγω μυκήτων, αλλά δεν διακρίνονται όλες από ίδιο βαθμό επικινδυνότητος. Μία από τις πιο σοβαρές περιπτώσεις είναι η αδρομύκωση. Ο όρος "αδρομύκωση" στην ουσία περιλαμβάνει ένα φάσμα από μυκητολογικές ασθένειες ή φυτοπαθολογικά προβλήματα, που εκδηλώνονται υπό της μορφής του φραξίματος των αγγείων των φυτών με σοβαρότατες επιπτώσεις στην υγεία τους. Η αδρομύκωση σε έναν ιδιωτικό και ιδιόχρηστο χώρο πρασίνου αντιμετωπίζεται με εξαιρετικώς μεγάλη δυσκολία ή είναι αδύνατο να τελεσφορήσει η θεραπεία της. Δυστυχώς, είναι από τις ασθένειες εκείνες οι οποίες μπορούν να ταλαιπωρούν επί μακρόν πάρα πολλά είδη φυτών, ενώ δεν είναι καθόλου σπάνιο τα προσβεβλημένα φυτά τελικώς να καταστρέφονται. Οι οικονομικές ζημίες τις οποίες μπορεί να προκαλέσει η αδρομύκωση σε παραγωγικές καλλιέργειες ανά τον πλανήτη είναι τεράστιες, οπότε τόσο με αφορμή την οικονομική δυσπραγία που προκαλούν, όσο και για επιστημονικούς λόγους, έχουν ασχοληθεί επισταμένως μαζί της δημοσιεύοντας σχετικά κείμενα πάρα πολλά αναγνωρισμένα ερευνητικά και εκπαιδευτικά κέντρα όπως είναι για παράδειγμα το Cornell University ή το The Ohio State University.
Οι φίλες και οι φίλοι της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ θα πρέπει να γνωρίζουν το αξιοσημείωτο γεγονός ότι η αδρομύκωση την οποία
συναντάμε στον κήπο οφείλεται στη δράση κυρίως δύο γενών ασκομυκήτων (Ascomycota), δηλαδή του Γένους Fusarium και του Γένους Verticillium. Αυτά τα δύο γένη έχουν ενοχοποιηθεί περισσότερο και πιο συχνά. Έτσι, μία μυκητολογική ασθένεια αφ' ενός μπορεί να διαγνωσθεί με την επισήμανση ότι είναι μία αδρομύκωση, αλλά επίσης αφ' ετέρου δύναται να χαρακτηριστεί αναλόγως του αιτίου της προσβολής είτε με το όνομα "Φουζαρίωση" όταν προκαλείται από κάποιο μύκητα του Γένους Fusarium, είτε "Βερτιτσιλλίωση" ή "Βερτισιλλίωση" όταν αντιστοίχως ευθύνεται το Γένος Verticillium. Η ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ με βάση την εμπειρία της θεωρεί ότι τα συνηθέστερα είδη φυτοπαθογόνων μυκήτων οι οποίοι δημιουργούν αδρομύκωση στα καλλωπιστικά φυτά τα οποία διακοσμούν τους ελληνικούς ιδιωτικούς και ιδιόχρηστους κήπους είναι τα Fusarium oxysporum, Verticillium albo-atrum και Verticillium dahliae.
Οι φυτοπαθογόνοι μύκητες της εν λόγω ασθένειας επιτίθενται στα φυτά ανεξαρτήτως της ηλικίας τους. Συνήθως, τα ορατά
ή αντιληπτά συμπτώματα τα οποία εκδηλώνονται όταν παρουσιαστεί αδρομύκωση είναι: α΄) Σαπίσματα ριζών, β΄) Μεσονεύριες χλωρώσεις στα φύλλα οι οποίες μοιάζουν πολύ προς τις αντίστοιχες που δημιουργούν οι τροφοπενίες, γ΄) Νανισμός, δ΄) Μαράνσεις και συνακόλουθες νεκρώσεις φύλλων ή βλαστών. Σε αρκετά δένδρα, όπως είναι για παράδειγμα οι ελιές ή τα κωνοφόρα και ιδίως τα υβρίδια Cupressocyparis leylandii ή τα Cupressus macrocarpa “Goldcrest” και λιγότερο τα Cupressus sempervirens, παρουσιάζονται στα πρώτα στάδια της προσβολής μονόπλευρες ξηράνσεις οι οποίες επεκτείνονται σταδιακώς σε όλο το φυτό. Δηλαδή, το δέντρο παρουσιάζει ημιπληγικά φαινόμενα, αφού μοιάζει να ξηραίνεται από τη μία πλευρά, ενώ από την άλλη να παραμένει υγιές. Σε γενικές γραμμές τα πρώτα ορατά συμπτώματα στα φυτά εντοπίζονται συνήθως στα νεαρότερα ή κορυφαία βλαστάρια, στα άνθη τα οποία αποβάλλονται πρώιμα, όπως επίσης και στους καρπούς των οποίων η παραγωγή είναι πρώιμη και υποβαθμισμένη ποιοτικώς και ποσοτικώς. Τις περισσότερες φορές η μάρανση και η ταλαιπωρία του ασθενούντος καλλωπιστικού φυτού θα είναι μακροχρόνια, σταδιακή και προϊούσα. Όμως, ενδέχεται σε περιπτώσεις κατά τις οποίες υπάρχει φουζαρίωση, όπως συμβαίνει στις κανονικές καρπουζιές και όχι τα κολοκυθοϋβρίδια, η μάρανση να είναι απότομη ιδίως όταν επικρατούν υψηλές θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Η φουζαρίωση, που προκαλεί σοβαρά προβλήματα στα κηπευτικά κήπου, ευνοείται από υψηλές θερμοκρασίες ιδιαιτέρως
κατά τους θερμούς μήνες. Ιδανικό εύρος θερμοκρασίας για να επεκταθεί η μυκητολογική ασθένεια είναι από περίπου είκοσι επτά έως τριάντα δύο βαθμούς της κλίμακος Κελσίου. Εξ αιτίας των ελληνικών εδαφοκλιματικών συνθηκών η φουζαρίωση δημιούργησε και δημιουργεί σοβαρά προβλήματα σε κηπευτικά κήπου από τα οποία περιμένουμε να συλλέξουμε καρπούς μετά από την άνοιξη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η καρπουζιά, αφού η φουζαρίωση ήταν μία βασική αιτία για την καλλιέργεια υβριδίων. Από την άλλη πλευρά, σε αντίθεση με τη φουζαρίωση, μία αδρομύκωση η οποία είναι βερτισιλλίωση, μπορεί να βρει πρόσφορο έδαφος για να παρουσιαστεί όταν επικρατούν σχετικώς πιο χαμηλές θερμοκρασίες περιβάλλοντος, αφού οι ιδανικές τιμές θερμοκρασίας περιβάλλοντος είναι περίπου από είκοσι δύο έως είκοσι πέντε βαθμούς της κλίμακος Κελσίου. Για αυτό η βερτισιλλίωση εκδηλώνεται κατά κανόνα την περίοδο από το φθινόπωρο έως τις αρχές καλοκαιρού γιατί περιορίζεται η εξάπλωσή της όταν η θερμοκρασία περιβάλλοντος υπερβεί περίπου τους τριάντα βαθμούς της κλίμακος Κελσίου. Αυτή η διαφοροποίηση στις προτιμήσεις των θερμοκρασιακών ορίων είναι μία σημαντική ειδοποιός διαφορά ανάμεσα στη φουζαρίωση και τη βερτισιλλίωση. Δυστυχώς, όμως, όπως καταλαβαίνει κάθε φίλη ή φίλος της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, είτε ζεστός καιρός επικρατεί, είτε είναι πιο ψυχρός, ο κήπος θα είναι εκτεθειμένος σε κάποια αδρομύκωση.
Το πιο χαρακτηριστικό και αμέσως αντιληπτό σύμπτωμα σε ένα καλλωπιστικό ή κηπευτικό φυτό το οποίο μπορεί να μας
θορυβήσει για το ενδεχόμενο να υποφέρει από αδρομύκωση είναι οι αποχρωματισμοί των φύλλων οι οποίοι συνοδεύονται από μαράνσεις και ξηράνσεις, καθώς επίσης τα αγγεία του βλαστού παίρνουν ένα μελανοκαστανό χρωματισμό ο οποίος είναι πιο έντονος στη φουζαρίωση και οι ρίζες μπορεί να σαπίζουν. Το βασικότερο πλήγμα που επιτυγχάνουν οι αδρομυκώσεις εις βάρος των φυτών έγκειται στο φράξιμο των αγγείων τους εξ αιτίας της βιολογικής δραστηριότητος των αποικιών των μυκήτων οι οποίοι διακινούνται κάνοντας χρήση αυτών των αγγείων. Η φραγή η οποία σταδιακώς γίνεται πιο έντονη και επεκτείνεται σε διαφορετικά φυτικά τμήματα, εμποδίζει την κυκλοφορία ύδατος και θρεπτικών στοιχείων κυρίως από το έδαφος προς τα επάνω με επίπτωση τον ανεπαρκή ανεφοδιασμό του φυτού σε απαραίτητα υλικά για την ομαλή εκδήλωση των λειτουργιών του. Δυστυχώς, η φουζαρίωση και η βερτισιλλίωση παρουσιάζουν παραπλήσια συμπτώματα και πολλές φορές είναι αρκετά δύσκολο να διακριθούν μακροσκοπικώς. Επιπροσθέτως, οι μύκητες που προξενούν την αδρομύκωση μπορούν να ζουν και να διαχειμάζουν για πολλά έτη στο έδαφος, ενώ μεταδίδονται πολύ εύκολα ακόμα και διά της απλής επαφής.
Όπως προαναφέρθηκε, η αδρομύκωση είναι πάρα πολύ δύσκολο έως αδύνατον να αντιμετωπιστεί επιτυχώς ή εγκαίρως σε
έναν αστικό ή περιαστικό ιδιωτικό και ιδιόχρηστο κήπο. Η καταπολέμηση έγκειται κυρίως στην επαναλαμβανόμενη χρήση ισχυρών εγκεκριμένων κατάλληλων μυκητοκτόνων, αλλά δεν υπάρχει εγγύηση επιτυχούς εκβάσεως της προσπάθειάς μας. Επίσης, τα εργαλεία που έρχονται σε επαφή με πάσχουσες περιοχές των φυτών πρέπει να απολυμαίνονται, δεν πρέπει να κυκλοφορούμε ανάμεσα στα άρρωστα φυτά, ενώ τα προσβεβλημένα τμήματα ή ολόκληρα τα φυτά καλό θα ήταν να αφαιρούνται και να καίγονται αντικαθιστώντας το χώμα που μεγάλωναν με υγιές. Προληπτικώς προτείνεται η προμήθεια υγιούς φυτικού υλικού ή ποικιλιών και υποκειμένων φυτών τα οποία είναι περισσότερο ανθεκτικά στις προσβολές, ισορροπημένη λίπανση με λιγότερο αμμωνιακό άζωτο και περισσότερο νιτρικό άζωτο, προσθήκη στο έδαφος οργανικής ουσίας με μεγάλη σχέση άνθρακος έναντι αζώτου, απομάκρυνση άχρηστων και κλαδεμένων φυτικών υλών, διενέργεια αμειψισποράς εάν είναι δυνατόν και περιοδική προληπτική επέμβαση με εγκεκριμένα κατάλληλα μυκητοκτόνα διασυστηματικά και επαφής.
2009 έως σήμερα ©ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, Πρωτότυπες Κηποτεχνικές Διαμορφώσεις Ιδιωτικών Και Ιδιόχρηστων Κήπων