Διά ασθένειες μανόλιας, κηλίδες φύλλων σε μαγνώλια ή αλλιώς, μανόλια μεγανθής, δηλαδή τη μανώλια δέντρο, αυτό το κείμενο από τα άρθρα κηποτεχνίας και τα άρθρα κήπου διά την κατασκευή και συντήρηση κήπων, την αρχιτεκτονική κήπων, τη διαμόρφωση κήπου ή το αυτόματο πότισμα κήπου, προσδιορίζει σχετικές κηπουρικές εργασίες ή συμβουλές κηπουρικής. Όπως ισχύει διά τα υπόλοιπα κείμενα ή τα ΑΡΘΡΑ ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, έτσι και το παρόν άρθρο τελεί αυστηρώς υπό το καθεστώς νομικής προστασίας βάσει συμβολαιογραφικής πράξεως και σύννομων τεχνολογικών μέτρων προστασίας και διατάξεων ευρωπαϊκών Οδηγιών, νομικής βάσεως και του Νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας, συγγενικών δικαιωμάτων και πολιτιστικών θεμάτων μετά των σχετικών νεωτέρων τροποποιήσεων αυτού (Ν. 2121/93, άρ. 66Α), καθώς προσδιορίζεται εις τους όρους χρήσεως του ΙΣΤΟΤΟΠΟΥ της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ.
Δεν είναι κρυφό το γεγονός ότι ένα από τα πιο όμορφα καλλωπιστικά και αειθαλή δέντρα το οποίο μπορεί να διακοσμήσει
έναν ελληνικό ιδιωτικό και ιδιόχρηστο κήπο είναι η μανόλια μεγανθής ή Magnolia grandiflora. Έλκει την καταγωγή της από τις ΗΠΑ και η διακοσμητική αξία της εστιάζεται τόσο στην όμορφη φυλλική της επιφάνεια, όσο και στα ευμεγέθη άνθη της. Εξ άλλου, δεν αποτελεί μυστικό το ότι αυτή η μαγνώλια θέλγει ιδιαιτέρως το γυναικείο πληθυσμό, αφού το αρωματικό, αλλά βραχύβιο άνθος της κεντρίζει το ενδιαφέρον από την πρώτη ματιά. Σε αυτό το σημείο αξίζει να ενημερωθούν οι φίλες και οι φίλοι της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ για το ότι ειδικώς το άνθος από τη συγκεκριμένη μανόλια έλκει διάφορα σκαθαροειδή έντομα. Είναι ένα μάλλον εύρωστο δέντρο, αργής αναπτύξεως, το οποίο μπορεί κάποιος να το προμηθευτεί από την αγορά είτε διαμορφωμένο υπό της μορφής του πυραμοειδούς σχήματος όταν η ποικιλία το επιτρέπει, είτε αναπτυγμένο κατά τρόπο οριζοντιόκλαδο.
Όπως συνήθως συμβαίνει, η μανόλια ή μαγνώλια μεγανθής είναι ένα δένδρο το οποίο μετανάστευσε και εισέβαλε στα ελληνικά κηποτεχνικά δρώμενα με σκοπό, καλώς ή κακώς, να εξυπηρετηθούν διάφορες ανάγκες καλλωπισμού των εγχώριων χώρων πρασίνου. Με βάση τα ελληνικά εδαφοκλιματικά δεδομένα και λαμβάνοντας υπ' όψιν το γεγονός ότι η διάρκεια ή ένταση των ξηροθερμικών συνθηκών συνεχώς μεγαλώνουν, θα υποστηρίζαμε στην ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ το ότι είναι μάλλον δύστροπο δέντρο όσον αφορά στην ανάπτυξή του. Από τη στιγμή που θα εγκατασταθεί στο έδαφος είναι λίγο δύσκολο το να προβλέψουμε επακριβώς εάν ευημερήσει μακροχρονίως. Η εν λόγω μανόλια δέντρο, όπως και όλα τα φυτά, είναι ευπαθής σε διάφορες καταπονήσεις και προσβάλλεται από διάφορες ασθένειες. Ένα από τα πιο συνηθισμένα προβλήματα το οποίο παρουσιάζεται στους ελληνικούς κήπους, κυρίως στη νότια Ελλάδα, έχει να κάμνει με τις κηλίδες φύλλων και την εμφάνιση καψιμάτων στα όμορφα και δερματώδη φύλλα της μανόλιας. Επίσης, αρκετές φορές το δένδρο δείχνει να χάνει το χαρακτηριστικό στιλπνό πράσινο χρώμα της κόμης του, με αποτέλεσμα να μοιάζουν τα φύλλα σαν να είναι ξεθωριασμένα ή τελικώς να καταπίπτουν. Δυστυχώς, οι αιτίες που προξενούν αυτή την αρκετά συχνή υποβάθμιση της καλλωπιστικής αξίας της μαγνώλιας είναι αρκετές και θα τις συμπυκνώσουμε παρακάτω.
Ίσως, η πιο συνηθισμένη αιτία των προβλημάτων στο δέντρο να εστιάζεται στη συνδυασμένη δυσμενή επίδραση
διατροφικών ανωμαλιών, εδαφολογικών προβλημάτων, αδυναμίας αξιοποιήσεως ή απουσίας κατάλληλων υδάτινων πόρων, ανώμαλης απ' ευθείας εκθέσεως στην έντονη ηλιακή ακτινοβολία και των εντόνων αέρηδων, κυρίως βοριάδων. Ενδεχομένως, αυτός ο συνδυασμών των παραμέτρων που προαναφέρθηκαν να δημιουργεί την εντύπωση ότι είναι υπερβολικός, αλλά αυτή η εκτίμηση είναι εσφαλμένη στην Ελλάδα εάν σκεφθεί κάποιος τις επικρατούσες κλιματολογικές συνθήκες, την ποιότητα των εδαφών και την ανάγκη να εγκαθίσταται η μανόλια σε ανοικτούς χώρους προκειμένου να μεγαλώσει. Η Magnolia grandiflora για να ευημερήσει χρειάζεται ήπια κλίματα χωρίς εκτεταμένους παγετούς και ένα γόνιμο, βαθύ, ελαφρώς όξινο εδαφικό υπόστρωμα με pH μεταξύ 6 και 7 μονάδων. Επίσης, στην ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ εκτιμούμε το ότι είναι ιδιαιτέρως χρήσιμη η υψηλή σχετική ατμοσφαιρική υγρασία άνω του 55%. Το έδαφος το οποίο τη φιλοξενεί πρέπει να αποστραγγίζει πολύ καλά, αλλά να είναι λίγο βαρύ, δηλαδή ελαφρώς αργιλώδες και όχι αμμώδες. Εάν καλλιεργείται σε κήπο συνήθως απαιτεί αρκετό νερό και λίπανση ειδικώς κατά την περίοδο της βλαστήσεως
και ανθοφορίας. Η μανόλια δεν δείχνει να αρέσκεται σε εδάφη τα οποία δεν της εξασφαλίζουν κατάλληλη αξιοποίηση του καλίου, οπότε οποιαδήποτε σχετική διατροφική ανωμαλία ή τροφοπενία καλίου εκδηλώνεται γρήγορα δημιουργώντας στα φύλλα, κυρίως στην περιφέρειά τους, καστανόχρωμα καψίματα και νεκρώσεις. Ενδέχεται αυτές οι απονεκρωμένες περιοχές να συνοδεύονται στην περίμετρό τους από ωχροκίτρινες λωρίδες. Όταν το συγκεκριμένο δένδρο δεν έχει εξασφαλίσει την ευημερία του στον τόπο όπου εγκαταστάθηκε θα συμπεριφέρεται σαν να υποφέρει από τροφοπενία καλίου ή θα μοιάζει σαν έχει υποστεί τοξικότητα από υπερβολική λίπανση εκδηλώνοντας άκαιρη φυλλόπτωση, αντιαισθητικούς αποχρωματισμούς, νεκρώσεις στα φύλλα, μάρανση και ξήρανση βλαστών. Επιπροσθέτως, έχει μεγάλη σημασία να τονίσουμε προς τις φίλες και τους φίλους μας το ότι η υπερβολική έκθεση στην έντονη θερινή ηλιακή ακτινοβολία, ειδικώς όταν αυτή δεν ακολουθεί τις φυσικές μεταβολές της εντάσεως του ημερήσιου φωτός, ενδέχεται να ξεθωριάσει τα μεγάλα φύλλα τα οποία υφίστανται φωτόλυση υποβαθμίζοντας τις φυσιολογικές λειτουργίες και κυρίως, την φωτοσυνθετική ικανότητα του φυτού εξ αιτίας θερμικών καταπονήσεων.
Εάν μία μανώλια δέντρο δεν έχει εγκατασταθεί σε έναν χώρο ο οποίος θα της εξασφαλίζει όλα όσα προαναφέρθηκαν, τότε σοβαρώς ενδέχεται να εμφανίσει κάποια στιγμή σημάδια προϊούσης παρακμής. Για αυτό καλό θα ήταν να μπορούσε να εγκατασταθεί από την αρχή σε ένα απάνεμο μέρος όπου υπάρχει μονίμως κάποια ελαφρά σκίαση. Επίσης, είναι χρήσιμο να γνωρίζουν οι φίλες και οι φίλοι της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ το γεγονός ότι, ίσως, είναι ένα από τα λίγα δένδρα το οποίο στην Ελλάδα έχει περισσότερες πιθανότητες να επιβιώσει εντός περιοχών όπου έχει εγκατασταθεί γκαζόν, αρκεί να υπάρχει μέριμνα ώστε να μην διαβρέχονται τα φύλλα της κόμης.
Από την άλλη μεριά υπάρχει άλλη μία αιτία η οποία μπορεί να αλλοιώσει την καλαισθησία των φύλλων. Αυτή αφορά στις
ασθένειες μανόλιας. Είναι φυτοπαθολογική προσβολή από μυκητολογικής προελεύσεως εχθρό ή σπανιότερα κάποια παρασιτική άλγη, όπως είναι για παράδειγμα Cephaleuros species. Τα είδη των μυκήτων που μπορούν να προσβάλλουν τα φύλλα στην μανόλια είναι εντυπωσιακώς αρκετά. για παράδειγμα θα μπορούσα να αναφερθούν τα Cercospora, Alternaria, Coniothyrium, Phyllosticta, Cristulariella, Mycosphaerella ή Cylindrocladium. Κατά κανόνα η παρασιτική δράση εκδηλώνεται με χαρακτηριστικές κηλίδες ή μικρές σφαιρικές και ωοειδείς περιοχές στην άνω συνήθως επιφάνεια των φύλλων. Αυτά τα στίγματα ή οι πάσχουσες περιοχές έχουν έντονη μελανοκαστανή ή φαιά ή μελανέρυθρη ή ιώδη απόχρωση. Προϊόντος του χρόνου η προσβολή επεκτείνεται τόσο επί του ιδίου φύλλου, όσο και επί άλλων φύλλων στο δέντρο. Μεγαλύτερη συχνότητα εμφανίσεως παρουσιάζεται κατά την άνοιξη, οπότε η θερμοκρασία περιβάλλοντος αυξάνει σε συνδυασμό με μία σχετικώς υψηλή ατμοσφαιρική υγρασία. Πολλά από τα
φυτοπαθογόνα παράσιτα μπορούν να διαχειμάζουν σε προσβεβλημένα τμήματα της μαγνώλιας ή και επί του εδάφους. Όπως προαναφέρθηκε, αυτή η εκδήλωση του φαινομένου ευνοείται στους ελληνικούς ιδιωτικούς και ιδιόχρηστους κήπους ιδιαιτέρως από την συνδυασμένη επίδραση υγρασίας και ανοιξιάτικης θερμοκρασίας με επίπτωση το ξηροθερμικό καλοκαίρι με την έντονη ηλιακή ακτινοβολία να βρουν το φυτό πιθανώς εξασθενημένο. Προκειμένου να προληφθεί ή να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα χρειάζεται να μεριμνούμε για την καλή υγιεινή του δένδρου τουλάχιστον κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής του, οπότε και το μέγεθός του θα είναι μικρό για να μπορούμε να το περιποιούμαστε εύκολα. Να επιδιώκουμε να καλύπτουμε όποιες τομές πραγματοποιούμε κυρίως κατά το θέρος με ειδική πάστα και να συλλέγουμε από το έδαφος τα προσβεβλημένα φύλλα ή κλαδιά. Εξυπακούεται το ότι επιβάλλεται η χρήση κατάλληλων εγκεκριμένων μυκητοκτόνων επαφής ή διασυστηματικών αναλόγως της προσβολής, ενώ κατά τον ψεκασμό καλό θα ήταν να αποφεύγουμε να διαβρέχουμε τα άνθη εάν υπάρχουν.
Τέλος, θα πρέπει να αναφέρουμε το ότι η μανόλια μεγανθής μοιάζει να έχει εντυπωσιακώς ανθεκτική συμπεριφορά σε βεβαρυμμένα περιβάλλοντα με ατμοσφαιρικούς ρύπους. Όμως, κάποιοι επαγγελματίες κηποτέχνες οι οποίοι ασχολούμαστε με την αρχιτεκτονική κήπων, καθώς και την κατασκευή και συντήρηση κήπων, αρχίζουμε να υποψιαζόμαστε όλο και περισσότερο το γεγονός ότι πιθανώς η συγκεκριμένη μαγνώλια να εμφανίζει προβληματική αντίδραση στα φύλλα της εξ αιτίας του όζοντος και της όξινης βροχής. Αλλά αυτήν την παρατήρηση την γνωστοποιεί η ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ στις φίλες και τους φίλους της με επιφύλαξη ως προς την ορθότητά της, αναμένοντας την εργαστηριακή πειραματική επιβεβαίωση από κάποιο αρμόδιο εργαστήριο στο μέλλον.
2009 έως σήμερα ©ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, Πρωτότυπες Κηποτεχνικές Διαμορφώσεις Ιδιωτικών Και Ιδιόχρηστων Κήπων