Διά βιολογία εδάφους με το χώμα όπου δρουν οι μικροοργανισμοί, αυτό το κείμενο από τα άρθρα κηποτεχνίας και τα άρθρα κήπου διά την κατασκευή και συντήρηση κήπων, την αρχιτεκτονική κήπων, τη διαμόρφωση κήπου ή το αυτόματο πότισμα κήπου, προσδιορίζει σχετικές κηπουρικές εργασίες ή συμβουλές κηπουρικής. Όπως ισχύει διά τα υπόλοιπα κείμενα ή τα ΑΡΘΡΑ ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, έτσι και το παρόν άρθρο τελεί αυστηρώς υπό το καθεστώς νομικής προστασίας βάσει συμβολαιογραφικής πράξεως και σύννομων τεχνολογικών μέτρων προστασίας και διατάξεων ευρωπαϊκών Οδηγιών, νομικής βάσεως και του Νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας, συγγενικών δικαιωμάτων και πολιτιστικών θεμάτων μετά των σχετικών νεωτέρων τροποποιήσεων αυτού (Ν. 2121/93, άρ. 66Α), καθώς προσδιορίζεται εις τους όρους χρήσεως του ΙΣΤΟΤΟΠΟΥ της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ.
Πολλοί άνθρωποι όταν αντικρίζουν το χώμα στο έδαφος κήπου νομίζουν ότι είναι μία νεκρή μάζα. Είναι δύσκολο να
πιστέψουν ή να κατανοήσουν το ότι αυτός ο χωμάτινος όγκος περιλαμβάνει μία απίστευτη πληθώρα έμβιων οργανισμών οι οποίοι δρουν, αναπαράγονται και πολλαπλασιάζονται, αλλά και αλληλεπιδρούν τόσο αναμεταξύ τους, όσο και με το περιβάλλον τους. Το έδαφος με το χώμα του χαρακτηρίζεται από το γεγονός ότι συμπεριφέρεται ωσάν να ήταν μία ζωντανή οντότητα από μόνο του. Τούτη η οντότητα διαρκώς μεταβάλλεται υπό της επιδράσεως αφ' ενός διαφόρων φυσικοχημικών παραγόντων, όπως είναι για παράδειγμα το φως, το νερό, ο αέρας, η θερμοκρασία ή οι χημικές ουσίες και αφ' ετέρου ποικίλων βιολογικών παραγόντων, όπως ακριβώς είναι τα έντομα, οι μύκητες ή τα βακτήρια. Οι φίλες και οι φίλοι της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ γνωρίζουν το ότι οποιαδήποτε μεταβολή στο έδαφος και τη βιολογία εδάφους επηρεάζει τη ζωή των καλλωπιστικών φυτών κήπου επειδή το χρησιμοποιούν για να εξυπηρετούν βασικές ανάγκες τους.
Από τους βιολογικούς παράγοντες τεράστια σημασία έχουν οι μικροοργανισμοί. Κάποιοι εξ αυτών είναι πολύ χρήσιμοι για τα φυτά του κήπου, ενώ κάποιοι άλλοι μπορεί υπό συγκεκριμένες συνθήκες να δημιουργούν ολιγότερο ή περισσότερο σημαντικά φυτοπαθολογικά προβλήματα. Για παράδειγμα, τα αζωτοβακτηρίδια δεσμεύουν το ατμοσφαιρικό άζωτο προς όφελος των φυτών, όπως είναι τα ψυχανθή, ενώ κάποιοι φυτοπαθογόνοι νηματώδεις μπορούν να τα καταστρέψουν. Οι μικροοργανισμοί υπάρχουν σε εξωφρενικά μεγάλους πληθυσμούς στο εδαφικό υπόστρωμα, ώστε μερικές φορές οι πληθυσμοί τους είναι ασύλληπτοι για τον κοινό νου. Συνήθως, μεγάλη πυκνότητα παρατηρείται στην ευρύτερη περιοχή της ριζόσφαιρας.
Αξίζει να επισημανθεί το γεγονός ότι οι μικροοργανισμοί, αλλά και γενικώς οι έμβιοι οργανισμοί οι οποίοι θεωρούνται ωφέλιμοι για τα καλλωπιστικά φυτά κατά κανόνα εντοπίζονται στα επιφανειακά στρώματα του εδάφους διότι είναι αερόβιοι, δηλαδή χρειάζονται το οξυγόνο του αέρος που εισχωρεί στο χώμα κήπου προκειμένου να ζουν και να αναπαράγονται. Από την άλλη μεριά οι επιβλαβείς για τα φυτά μικροοργανισμοί συνήθως ζουν σε βαθύτερα στρώματα του εδάφους, αφού μπορούν να λειτουργούν κυρίως υπό των αναερόβιων συνθηκών. Αναμφισβητήτως, όμως, όλοι ανεξαρτήτως οι οργανισμοί στο χώμα του κήπου μας αποτελούν τις συνιστώσες ενός μικροπεριβάλλοντος και έκαστος εξ αυτών έχει αναλάβει από τη Φύση να διαδραματίζει το ρόλο ο οποίος του αντιστοιχεί με βάση απαιτήσεις επιβιώσεως που προσδιορίστικαν μετά από αμέτρητα χρόνια φυσικής εξελίξεως.
Όσον αφορά στους ωφέλιμους οργανισμούς θα μπορούσαμε να επισημάνουμε τις εν γένει χρήσιμες εργασίες που επιτελούν στο έδαφος υποβοηθώντας τα φυτά στην καλλιέργειά τους. Έτσι, στην ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ θα μπορούσαμε να διακρίνουμε ότι: α΄) Δημιουργούν οργανική ουσία και χούμο το οποίο βελτιώνει τις φυσικοχημικές ιδιότητες και τη γονιμότητα του εδάφους, β΄) Προσλαμβάνουν υλικά του εδάφους και τα μετατρέπουν σε αφομοιώσιμες θρεπτικές χημικές ουσίες από τις ρίζες ή τα διασπούν ώστε να μην είναι τοξικά για τα φυτά, γ΄) Αποκαθιστούν τη βιολογική ισορροπία στο έδαφος περιορίζοντας και με τον ανταγωνισμό τους την επεκτασιμότητα των φυτοπαθογόνων οργανισμών, δ΄) Ανοίγουν στοές ή οπές στο χώμα του εδάφους βελτιώνοντας τον αερισμό και την αποστράγγισή του, ε΄) Δεσμεύουν χημικά στοιχεία από τον αέρα τα οποία είναι χρήσιμα για την ομαλή λειτουργία των φυτών, ς΄) Βελτιώνουν την οξύτητα του εδάφους, και ζ΄) Συμμετέχουν στην παραγωγή βιταμινών και ορμονών που είναι απαραίτητες ουσίες στα φυτά του κήπου.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα χρήσιμων οργανισμών για τα φυτά αποτελούν οι γεωσκώληκες. Αυτοί έχουν την ικανότητα να
επιτελούν ταυτοχρόνως πάρα πολλές εργασίες, όπως είναι το να ψιλοχωματίζουν και να αφρατεύουν το έδαφος, οπότε για αυτό είναι από τους σημαντικότερους βοηθούς του ανθρώπου στην καλλιέργεια φυτών χωρίς χημικά πρόσθετα. Οι γεωσκώληκες, όπως πολλοί άλλοι οργανισμοί, δραστηριοποιούνται στο έδαφος και μέσω των φυσιολογικών λειτουργιών τους προσφέρουν στο άτομο το οποίο συντηρεί έναν κήπο ανεκτίμητες υπηρεσίες, ενώ ενδέχεται να αποτρέπουν την εφαρμογή χημικών προϊόντων. Είναι εύλογο το ότι όλοι αυτοί χρειάζεται να προστατεύονται πάση θυσία και ειδικώς οι γεωσκώληκες, να μην αντιμετωπίζονται με αηδία επειδή κάποιοι άνθρωποι νομίζουν ότι είναι αποκρουστικοί. Εξ άλλου, δεν είναι τυχαίο το ότι σε έναν ελληνικό ιδιωτικό και ιδιόχρηστο κήπο όσο πιο μεγάλο είναι το μέγεθος του πληθυσμού των γεωσκωλήκων στο έδαφος, τόσο πιο σημαντική είναι η ένδειξη για την καλή γονιμότητα και τον πλούτο του σε οργανική ύλη.
Αντιθέτως, οι φυτοπαθογόνοι οργανισμοί είναι σε θέση να προκαλούν τεράστια προβλήματα όταν η παρουσία τους εκδηλώνεται με τους ανεξέλεγκτους πληθυσμούς τους. Με τη δραστηριότητά τους εξαναγκάζουν τα φυτά υποφέρουν και ενδέχεται όταν τα τελευταία εκδηλώσουν τα συμπτώματα προσβολής να είναι πολύ δύσκολο να επανέλθουν σε μία πρότερη φυσιολογική κατάσταση. Η καταπολέμηση των παθογόνων οργανισμών γίνεται κυρίως με φυτοπροστατευτικές ουσίες οι οποίες πρέπει να χρησιμοποιούνται ακόμα και προληπτικώς, αλλά πάντοτε με βάση πολύ συγκεκριμένους κανόνες ασφαλείας.
Προκειμένου να δραστηριοποιείται στο έδαφος του κήπου ένας ικανοποιητικός αριθμός οργανισμών σε αρμονική ισορροπία, πρέπει να υπάρχουν κάποιες προϋποθέσεις οι οποίες είναι, μεταξύ άλλων, συνάρτηση του περιβάλλοντος όπου βρίσκεται ο κήπος εκτεθειμένος στις εδαφοκλιματικές συνθήκες. Θα επισημάνουμε μερικές από τις βασικότερες των προϋποθέσεων. Έτσι, σε γενικές γραμμές το έδαφος κήπου πρέπει να: α΄) Έχει pH σχεδόν ουδέτερο ή ελαφρώς όξινο, β΄) Μην είναι υπερβολικώς υγρό ή ξηρό, γ΄) Διαθέτει πλούτο οργανικής ύλης, δ΄) Είναι αφράτο και όχι πολύ συνεκτικό, ε΄) Μην είναι κρύο, ς΄) Έχει καλό αερισμό, ζ΄) Αποστραγγίζει, και η΄) Μην επιβαρύνεται αλόγιστα με χημικές ουσίες ή λιπάσματα.
Οι έμβιοι οργανισμοί στο έδαφος είναι οι πιο αξιόπιστοι και ισχυροί φυσικοί σύμμαχοι οι οποίοι υπάρχουν στη συντήρηση κήπων. Επειδή οι περισσότεροι εξ αυτών δεν είναι ορατοί διά γυμνού οφθαλμού δεν σημαίνει ότι πρέπει να ενεργούμε κατά τέτοιον τρόπο ώστε να τους κακομεταχειριζόμαστε ή να τους περιφρονούμε. Η ρύπανση του εδάφους είναι μία τέτοια κατακριτέα πράξη. Αντιθέτως, οφείλουμε να κάνουμε ότι μπορούμε προκειμένου για να διευκολύνουμε τη ζωή τους.
2009 έως σήμερα ©ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, Πρωτότυπες Κηποτεχνικές Διαμορφώσεις Ιδιωτικών Και Ιδιόχρηστων Κήπων