Διά βασικές λειτουργίες φυτών, όπως είναι η φωτοσύνθεση, αναπνοή, διαπνοή φυτών, γονιμοποίηση ανθέων και οι παραγόμενοι καρποί, αυτό το κείμενο από τα άρθρα κηποτεχνίας και τα άρθρα κήπου διά την κατασκευή και συντήρηση κήπων, την αρχιτεκτονική κήπων, τη διαμόρφωση κήπου ή το αυτόματο πότισμα κήπου, προσδιορίζει σχετικές κηπουρικές εργασίες ή συμβουλές κηπουρικής. Όπως ισχύει διά τα υπόλοιπα κείμενα ή τα ΑΡΘΡΑ ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, έτσι και το παρόν άρθρο τελεί αυστηρώς υπό το καθεστώς νομικής προστασίας βάσει συμβολαιογραφικής πράξεως και σύννομων τεχνολογικών μέτρων προστασίας και διατάξεων ευρωπαϊκών Οδηγιών, νομικής βάσεως και του Νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας, συγγενικών δικαιωμάτων και πολιτιστικών θεμάτων μετά των σχετικών νεωτέρων τροποποιήσεων αυτού (Ν. 2121/93, άρ. 66Α), καθώς προσδιορίζεται εις τους όρους χρήσεως του ΙΣΤΟΤΟΠΟΥ της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ.
Η ύπαρξη, η σωστή ανάπτυξη και η ποσοτική ή ποιοτική παραγωγή καρπών των φυτικών οργανισμών του κήπου
καθορίζονται αποφασιστικώς από ορισμένες βασικές φυσικές λειτουργίες φυτών. Τέτοιες για παράδειγμα είναι η απορρόφηση του νερού ή των θρεπτικών στοιχείων μέσω των ριζών από το έδαφος και η μεταφορά τους στα φύλλα, η διαπνοή και η εξάτμιση του νερού στην ατμόσφαιρα από τα στομάτια των φύλλων, η αναπνοή των διαφόρων μερών των φυτών, η φωτοσύνθεση και η γονιμοποίηση των ανθέων με σκοπό την παραγωγή καρπών. Όλες οι λειτουργίες είναι αλληλοεξαρτώμενες και απολύτως αναγκαίες για να εξασφαλίζεται διαρκώς η αρμονική λειτουργία και επιβίωση των φυτών, αφού είναι στην ουσία ζωντανοί πολυκύτταροι οργανισμοί. Είναι ευνόητο ότι η πλήρης περιγραφή τους απαιτεί πάρα πολλές εξειδικευμένες γνώσεις, ενώ μάλλον είναι πρακτικώς αδύνατον να προσδιοριστεί ποία συγκεκριμένη λειτουργία φυτών είναι η πιο σπουδαία, αφού όλες είναι πολύπλοκες, αλληλένδετες και αλληλοεξαρτώμενες. Η ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ με αυτό το κείμενο θα πραγματοποιήσει για τις φίλες και τους φίλους της μία επιγραμματική αναφορά σε κάποιες από τις πιο σημαντικές και αναγνωρισμένες λειτουργίες οι οποίες επιτελούνται, έτσι ώστε ένα άτομο με ενδιαφέρον για τις κηπουρικές εργασίες να λάβει τα πρώτα εναύσματα γνώσεως για την αξιοθαύμαστη ζωή εκείνων των φυτών τα οποία διαθέτουν φυλλική επιφάνεια.
Θα ξεκινήσουμε με την απορρόφηση των θρεπτικών στοιχείων κυρίως από τις ρίζες. Αυτή λαμβάνει χώρα χάρις εις το νερό το οποίο υπάρχει στο έδαφος και περιέχει υπό διάλυση τα ανόργανα υλικά. Βεβαίως, ανταλλαγή ύλης μεταξύ ενός φυτού και του περιβάλλοντός του μπορεί να γίνει επίσης μέσω του υπέργειου τμήματος, αλλά θα επικεντρωθούμε περισσότερο στο υπόγειο. Όπως συμβαίνει και με τον άνθρωπο, έτσι και ένα φυτό στον κήπο μας δεν έχει πάντοτε τις ίδιες απαιτήσεις σε κατανάλωση και αξιοποίηση ύδατος με παρέμβαση του ριζικού συστήματος. Αυτές μεταβάλλονται αενάως και κατά αυτόν τον τρόπο επηρεάζεται όλη η ανάπτυξη και η εν γένει υπόστασή του. Το πόσο νερό θα προσληφθεί ή θα αξιοποιηθεί επηρεάζεται από πολλές παραμέτρους, όπως είναι για παράδειγμα ο διαθέσιμος όγκος του στο έδαφος, ο τύπος του εδάφους, η θερμοκρασία και ο αερισμός του εδαφικού υποστρώματος, το βλαστικό στάδιο και η υγεία του φυτού, η αλατότητα μιας και όταν αυτή έχει υψηλές τιμές μειώνεται το προσλαμβανόμενο νερό εξαναγκάζοντας το φυτό να εμφανίζει συμπτώματα δίψας κλπ.
Μία άλλη σημαντική λειτουργία φυτών είναι η πασίγνωστη φωτοσύνθεση. Πιο συγκεκριμένα, η διεξαγωγή της είναι προνόμιο των φυτών. Όταν συντελείται με το φυσιολογικό φως της ημέρας και τη χρήση διοξειδίου του άνθρακος (CO2) στα πράσινα μέρη του φυτού τα οποία εμπεριέχουν χλωροφύλλη, καταφθάνουν από το έδαφος χάρις εις το νερό τα διαλυμένα ανόργανα θρεπτικά στοιχεία και μετατρέπονται περαιτέρω σε αξιοποιήσιμες οργανικές ενώσεις και οξυγόνο (O2). Η μετατροπή επηρεάζεται σημαντικά από διάφορους παράγοντες, όπως είναι η ένταση της ηλιακής ακτινοβολίας και της φωτεινότητος ή η θερμοκρασία του περιβάλλοντος. Αξίζει να αναφερθεί ότι το διοξείδιο του άνθρακος προσλαμβάνεται από πολύ μικρά εξειδικευμένα ανοίγματα στην κάτω επιφάνεια των φύλλων, που ονομάζονται "στομάτια", παρέχοντας τη δυνατότητα σε κάθε φυτό να ανταλλάσσει αέρια με την ατμόσφαιρα. Οι οργανικές ουσίες μεταφέρονται σε όλα τα τμήματα των φυτών προκειμένου να τραφούν και να αναπτυχθούν. Εξυπακούεται ότι οποιαδήποτε διαταραχή στους φυσιολογικούς ρυθμούς φωτοσυνθέσεως επηρεάζει όλες τις λειτουργίες των φυτών.
Εκτός από τη φωτοσύνθεση, άλλη μία από τις σημαντικές λειτουργίες φυτών είναι η αναπνοή τους. Με αυτήν παράγεται ενέργεια απαραίτητη για τη συντήρηση, ανάπτυξη και παραγωγή καρπών. Η παύση της αναπνοής επιφέρει το θάνατο. Σε γενικές γραμμές και με απλά λόγια η αναπνοή είναι το αντίθετο της φωτοσυνθέσεως. Γίνεται συνεχώς νύκτα και ημέρα. Χάρη σε αυτήν τα φυτά οξειδώνουν, δηλαδή καίνε ένα τμήμα των οργανικών ουσιών που παράγει η φωτοσύνθεση έτσι ώστε να αποκτούν τα αναγκαία ενεργειακά αποθέματα. Με την καύση παράγεται ενέργεια, νερό και διοξείδιο του άνθρακος (CO2). Είναι, λοιπόν, κατανοητό ότι όταν διατηρούμε φυτά μέσα σε κλειστούς χώρους επιβάλλεται αυτοί να αερίζονται επαρκώς, διαφορετικά τα αποβαλλόμενα αέρια μπορεί να βλάψουν την ανθρώπινη υγεία. Η ταχύτης αναπτύξεως των φυτών προσδιορίζεται από τη διαφορά ανάμεσα στη φωτοσύνθεση και την αναπνοή. Μάλιστα όταν οι δύο αυτές λειτουργίες γίνουν ισόποσες, δηλαδή το φυτό καίει όση ποσότητα οργανικής ουσίας φωτοσυνθέτει, τότε υπάρχει πρόβλημα.
Επιπρόσθετη σημαντική λειτουργία είναι η διαπνοή φυτών. Περιλαμβάνει τη διαδικασία κατά την οποία αποβάλλεται νερό στην ατμόσφαιρα από τα στομάτια στα φύλλα. Αυτά τα στομάτια έχουν την ικανότητα να μεταβάλλουν τη διάμετρό τους αναλόγως της εργασίας που εκτελούν. Στην πραγματικότητα, η απώλεια ύδατος με το άνοιγμα των στοματίων είναι η τακτική των φυτών για να απορροφήσουν νέες ποσότητες νερού από το έδαφος με τις πολύ λεπτές ρίζες τους οι οποίες είναι γνωστές σαν "ριζικά ινίδια". Έτσι, εξασφαλίζουν απρόσκοπτη ροή διαλυμένων στο νερό ανόργανων ουσιών από το έδαφος προκειμένου να φωτοσυνθέτουν. Επιπροσθέτως, το νερό που εξέρχεται των στοματίων εξατμίζεται και δημιουργεί ψύξη στο φύλλωμα με αποτέλεσμα να αυτορυθμίζεται η θερμοκρασία των φυτών του κήπου. Η διαπνοή γίνεται πιο έντονη όσο πιο υψηλή είναι η περιβαλλοντική θερμοκρασία ή όσο πιο χαμηλή η σχετική υγρασία ή όσο πιο ισχυροί είναι οι άνεμοι, κυρίως οι βοριάδες. Όταν αυτή ξεπεράσει κάποια όρια μπορεί να αφυδατώσει τόσο πολύ τα φυτά ώστε να ξεραθούν τμηματικώς ή καθ' ολοκληρίαν. Ο συνδυασμός της διαπνοής με την απώλεια υδάτινων όγκων από το έδαφος μέσω της εξατμίσεως από το χώμα εξ αιτίας της ζέστης ονομάζεται "εξατμισοδιαπνοή" και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο ειδικώς κατά την περιποίηση και συντήρηση γκαζόν.
Τέλος, η γονιμοποίηση του άνθους είναι η λειτουργία η οποία στοχεύει στην παραγωγή καρπών και τη διαιώνιση των
φυτών. Με αυτήν τη λειτουργία η γύρη μεταφέρεται από τον ανθήρα, δηλαδή το αρσενικό όργανο του άνθους, προς το στίγμα, που είναι το θηλυκό όργανο του άνθους, προκειμένου το τελευταίο να γονιμοποιηθεί. Κατά τη διαδικασία της γονιμοποιήσεως παράγονται στο άνθος ειδικές καρποδετικές ορμόνες που προξενούν ανάπτυξη καρπών. Αντιθέτως, όταν δεν γίνει γονιμοποίηση τα άνθη φυσιολογικώς αποβάλλονται. Η μεταφορά της γύρης μπορεί να γίνει για παράδειγμα με τον αέρα ή με έντομα εκτός από τις περιπτώσεις εκείνες όπου στα ίδια φυτά αναπτύσσονται άνθη στα οποία περιέχονται τα αρσενικά και θηλυκά μέρη. Σε ειδικές περιπτώσεις, όπως όταν η θερμοκρασία ή υγρασία περιβάλλοντος είναι πολύ υψηλές ή πολύ χαμηλές, όταν επικρατεί λίγο φως, όταν τα φυτά δεν τρέφονται σωστά ή όταν υποφέρουν από ασθένειες, η γονιμοποίηση και καρπόδεση είναι προβληματικές οπότε είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί μία ορθολογική ειδική επέμβαση με ορμονικά σκευάσματα τα οποία συμπληρώνουν το ρόλο των φυσικών ορμονών.
2009 έως σήμερα ©ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, Πρωτότυπες Κηποτεχνικές Διαμορφώσεις Ιδιωτικών Και Ιδιόχρηστων Κήπων