Διά εγκαύματα φύλλων σε φύλλα τσίκας όταν το τσύκας κιτρινίζει και δρα ο ήλιος, αυτό το κείμενο από τα άρθρα κηποτεχνίας και τα άρθρα κήπου διά την κατασκευή και συντήρηση κήπων, την αρχιτεκτονική κήπων, τη διαμόρφωση κήπου ή το αυτόματο πότισμα κήπου, προσδιορίζει σχετικές κηπουρικές εργασίες ή συμβουλές κηπουρικής. Όπως ισχύει διά τα υπόλοιπα κείμενα ή τα ΑΡΘΡΑ ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, έτσι και το παρόν άρθρο τελεί αυστηρώς υπό το καθεστώς νομικής προστασίας βάσει συμβολαιογραφικής πράξεως και σύννομων τεχνολογικών μέτρων προστασίας και διατάξεων ευρωπαϊκών Οδηγιών, νομικής βάσεως και του Νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας, συγγενικών δικαιωμάτων και πολιτιστικών θεμάτων μετά των σχετικών νεωτέρων τροποποιήσεων αυτού (Ν. 2121/93, άρ. 66Α), καθώς προσδιορίζεται εις τους όρους χρήσεως του ΙΣΤΟΤΟΠΟΥ της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ.
Ένα από τα πιο συνήθη προβλήματα το οποίο καλούνται να αντιμετωπίσουν οι ιδιοκτήτες ιδιωτικών και ιδιόχρηστων κήπων
σχετικώς με το φυτό τσίκας ή αλλιώς, τσύκας ή κύκας ή Cycas, είναι ο αποχρωματισμός των φύλλων του. Πολύ συχνά, φίλες και φίλοι της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ παραπονιούνται διότι ενώ το συγκεκριμένο φυτό αρχικώς ήταν καταπράσινο και τα φύλλα του έδειχναν στιλπνά, τελικώς κατέληξαν να μεταχρωματίζονται αποκτώντας ένα χαρακτηριστικό χρυσοκίτρινο χρώμα ή ακόμα και να διακρίνονται από ξηραμένες εκτάσεις με ωχρή εμφάνιση. Αυτές οι αποχρώσεις παρατηρούνται είτε σε διάσπαρτες περιοχές των φύλλων, είτε σε μεγάλες επιφάνειες οι οποίες μπορεί να επεκτείνονται περαιτέρω. Επιπροσθέτως, συνήθως οι εν λόγω περιοχές εντοπίζονται πρωταρχικώς επί των ανωτέρων και περισσότερο εκτεθειμένων φύλλων. Δυστυχώς, αυτό είναι ένα φαινόμενο το οποίο σχετίζεται με τις εδαφοκλιματικές συνθήκες οι οποίες επικρατούν σε πάρα πολλούς ελληνικούς κήπους και μπορεί να συνδυάζεται με τις συνθήκες υγιεινής και διαβιώσεως του τσίκας.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι το συγκεκριμένο δυσάρεστο φαινόμενο διαπιστώνεται ιδιαιτέρως κατά τις χρονικές
περιόδους του έτους κατά τις οποίες το κλίμα γίνεται ξηροθερμικό, ενώ η ένταση της ηλιακής ακτινοβολίας διαρκώς ενισχύεται. Ούτε, επίσης, είναι τυχαίο το ότι τις περισσότερες εκκλήσεις για βοήθεια τις δέχεται η ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ κυρίως από τις νότιες και νησιωτικές περιοχές της Ελλάδος. Ο ένοχος για τη συγκεκριμένη ζημία την οποία υφίσταται το φυτό τσύκας είναι ο ήλιος όταν αρχίζει να ενισχύει την έντασή του κατά κανόνα λόγω της ελεύσεως της θερινής περιόδου ή όταν η ισχυρή ηλιακή ακτινοβολία προσβάλλει απ' ευθείας τα φύλλα με τρόπο απότομο, χωρίς το τσύκας να προλάβει να προσαρμόσει τις βιολογικές λειτουργίες του στην επερχόμενη καταπόνηση η οποία θα το βασανίσει. Η τελευταία περίπτωση είναι πάρα πολύ συνηθισμένη στους ελληνικούς ιδιωτικούς και ιδιόχρηστους κήπους εξ αιτίας ποικίλων προβλημάτων σκιάσεως των χώρων πρασίνου.
Τα φυτά διαθέτουν ιδιαίτερους και εκπληκτικούς μηχανισμούς προσαρμογής στις μεταβολές των συνθηκών οι οποίες
διέπουν και διαμορφώνουν την ισορροπία του περιβάλλοντος όπου είναι εγκατεστημένα, αλλά κάθε ένα εξ αυτών χρειάζεται τις κατάλληλες συνθήκες προκειμένου να τους ενεργοποιήσει επιτυχώς. Ο δυνατός ήλιος ή μία απότομη έκθεση στο δυνατό ήλιο προξενούν ένα απότομο σοκ στο φυτό το οποίο εξαναγκάζεται να αντιμετωπίσει αιφνιδίως και τάχιστα μία πολύ πιο έντονη εξατμισοδιαπνοή από τη μία μεριά, όσο και μία γενικότερη ανάγκη αναπροσαρμογής της βιολογικής και φωτοσυνθετικής λειτουργίας του από την άλλη. Τα στομάτια των φύλλων εξαναγκάζονται να αλλάξουν απότομα τον τρόπο με τον οποίον εξυπηρετούν το φυτό, ενώ τα φύλλα του τσύκας παραμένουν σχετικώς ακίνητα, χωρίς να μπορούν να αλλάξουν τη γεωμετρική τους θέση ώστε να προστατευθούν από την ηλιακή ακτινοβολία ή για να περιορίσουν τις απώλειες ύδατος. Εάν σε αυτές όλες τις δυσμενείς καταστάσεις συνυπολογιστεί και οποιαδήποτε ενδεχόμενη ανικανότητα ή αδυναμία του τσίκας να τροφοδοτηθεί σωστά με νερό από το έδαφος, μπορεί κάθε άτομο να αντιληφθεί ότι το φυτό είναι καταδικασμένο να υποφέρει.
Το φυτό τσίκας είναι ένας φυτικός οργανισμός ο οποίος αρέσκεται κατά κανόνα σε υγροθερμικές συνθήκες περιβάλλοντος όπου επικρατούν οι καλλιέργειες σε γόνιμα εδάφη. Οι ελληνικοί κήποι, ιδιαιτέρως κατά τους θερινούς μήνες, μαστίζονται από ξηροθερμικές συνθήκες οι οποίες καθίστανται ακόμα πιο ενοχλητικές από τους ανέμους και την έντονη ηλιακή ακτινοβολία. Εάν το τσίκας δεν κατορθώσει να προσαρμοστεί στον τόπο όπου εγκαταστάθηκε αντιμετωπίζοντας προβλήματα με την υγιεινή και την τροφοδοσία του σε νερό, τότε είναι βέβαιο ότι δεν θα μπορέσει να ανταπεξέλθει των καταπονήσεων λόγω ηλίου. Τα κύτταρα και οι φυτικοί ιστοί των φύλλων, συνήθως από πολύ νωρίς, θα υποστούν εγκαύματα μικρής ή μεγάλης εκτάσεως. Ακόμα και φαινόμενα φωτολύσεως θα αποχρωματίζουν το τσίκας δημιουργώντας δυσάρεστες αισθητικές εντυπώσεις. Σε αυτό το σημείο πρέπει να διευκρινισθεί ότι οι συγκεκριμένοι αποχρωματισμοί οι οποίοι προαναφέρθηκαν διαφέρουν από τα συμπτώματα εξ αιτίας συχνών τροφοπενιών που μπορούν να ταλαιπωρήσουν το τσίκας, όπως είναι η τροφοπενία αζώτου. Οι τροφοπενίες συνοδεύονται και με επιπρόσθετα συμπτώματα, ενώ τα εγκαύματα μπορούν να εκδηλωθούν αιφνιδίως ακόμα και μέσα σε λίγες ώρες μετά την προσβολή του τσίκας.
Δυστυχώς, η βλαπτική έκθεση των φύλλων στον ήλιο συνήθως επιφέρει ανήκεστο βλάβη. Οι ζημιωμένες περιοχές παραμένουν στη φυλλική επιφάνεια. Εάν εκτεταμένες με βαριά εγκαύματα μπορεί να οδηγήσουν σε φυλλόπτωση. Αντιθέτως, ο κορμός του τσίκας, που πολλές φορές μπορεί να χαρακτηρίζεται με το όνομα “πατάτα” δεν είναι τόσο ευπαθής στις επιδράσεις του ηλίου όσο είναι τα φύλλα του.
Όταν αποκτούμε ένα φυτό τσίκας καλό θα ήταν να φροντίζουμε εξ αρχής ώστε να μην τοποθετείται σε περιοχές του κήπου όπου θα αντιμετωπίζει προβλήματα σκιάσεως. Επίσης, στην ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ προτείνουμε να επιλέγονται φυτά τα οποία διαθέτουν εξ αρχής ένα καλό ριζικό σύστημα, δηλαδή να είναι καλά “γλαστρωμένα” και να αποφεύγονται οι άκαιρες μεταφυτεύσεις σε άλλες γλάστρες με χώματα τα οποία χάνουν εύκολα και γρήγορα το νερό τους, όπως είναι η τύρφη η οποία ξηραίνεται ταχέως κάτω από τον ήλιο. Προκειμένου να βοηθηθεί στην ανάπτυξή του το φυτό δεν προτείνεται να εγκαθίσταται σε άγονα εδάφη όπου δεν θα υπάρχει καλή τροφοδοσία σε νερό αρδεύσεως. Από την άλλη μεριά, εάν ένα φυτό τσίκας εκδηλώσει τα συμπτώματα των προγραφέντων αποχρωματισμών, τότε τα πράγματα είναι δύσκολα. Αυτό θα σημαίνει ότι το χώμα που υποστήριζε το φυτό δεν μπορεί πλέον να είναι αξιόπιστο ή ότι το φυτό μεγάλωσε πολύ μέσα στη γλάστρα ή ότι έχει δημιουργηθεί κάποιο πρόβλημα με την τροφοδοσία του σε νερό ή αναπτύχθηκε κάποιο πρόβλημα στις ρίζες ή για κάποιο λόγο εκτίθεται πλέον επικινδύνως πολύ στον ήλιο. Μία προσεκτική μεταφύτευση ή μεταφορά σε πιο κατάλληλο και προστατευμένο μέρος ενδείκνυται εάν είναι δυνατή, αλλιώς πρέπει να μεριμνήσουμε για τη βελτίωση των αρδεύσεων και να εγκαταστήσουμε σε ύψος περίπου ενός μέτρου (1 m) πάνω από τα φύλλα του ένα αλεξήλιο υλικό, δηλαδή κάποιο υλικό το οποίο θα προστατεύει από τον ήλιο. Δυστυχώς, όμως, η εγκατάσταση αλεξήλιου δεν είναι πάντοτε ευχάριστη από άποψη αισθητικής, αφού το τσίκας είναι διακοσμητικό φυτό το οποίο πρέπει να προβάλλεται και όχι να απομονώνεται.
2009 έως σήμερα ©ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, Πρωτότυπες Κηποτεχνικές Διαμορφώσεις Ιδιωτικών Και Ιδιόχρηστων Κήπων