Διά κλάδεμα φυτών κήπου, αυτό το κείμενο από τα άρθρα κηποτεχνίας και τα άρθρα κήπου διά την κατασκευή και συντήρηση κήπων, την αρχιτεκτονική κήπων, τη διαμόρφωση κήπου ή το αυτόματο πότισμα κήπου, προσδιορίζει σχετικές κηπουρικές εργασίες ή συμβουλές κηπουρικής. Όπως ισχύει διά τα υπόλοιπα κείμενα ή τα ΑΡΘΡΑ ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, έτσι και το παρόν άρθρο τελεί αυστηρώς υπό το καθεστώς νομικής προστασίας βάσει συμβολαιογραφικής πράξεως και σύννομων τεχνολογικών μέτρων προστασίας και διατάξεων ευρωπαϊκών Οδηγιών, νομικής βάσεως και του Νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας, συγγενικών δικαιωμάτων και πολιτιστικών θεμάτων μετά των σχετικών νεωτέρων τροποποιήσεων αυτού (Ν. 2121/93, άρ. 66Α), καθώς προσδιορίζεται εις τους όρους χρήσεως του ΙΣΤΟΤΟΠΟΥ της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ.
Η συντήρηση κήπων είναι μία εργασία η οποία περιλαμβάνει τη διεξαγωγή πολλών επιμέρους δραστηριοτήτων και
ενεργειών με σκοπό να μπορεί ένας κήπος να διατηρείται ακμαίος και όμορφος καθ' όλη τη διάρκεια του βίου του. Όταν η συντήρηση κήπου λαμβάνει χώρα υπακούοντας κάποιους κανόνες, τότε όλες οι επιμέρους δράσεις θα ολοκληρώνονται με μεγαλύτερη ταχύτητα και αποτελεσματικότητα. Για αυτό δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι αρκετοί σοβαροί κηποτέχνες και επαγγελματίες εργολάβοι φροντίδος ή διαχειρίσεως κήπων έχουν παρομοιάσει τη συντήρηση σαν ένα ποτό πολυτελείας το οποίο για να τελειοποιηθεί απαιτεί χρόνο και απύθμενη υπομονή. Έτσι, λοιπόν, μία από αυτές τις πιο σημαντικές δραστηριότητες είναι, αδιαμφισβητήτως, το κλάδεμα φυτών κήπου. Το αποτελεσματικό κλάδεμα φυτών απαιτεί πολλές γνώσεις και εμπειρία διότι επηρεάζει την εμφάνιση και βιολογική λειτουργία κάθε φυτού αναλόγως του τόπου όπου είναι εγκατεστημένο. Επιπροσθέτως, επειδή κατά πάσα πιθανότητα θα ασκείται για όσο χρονικό διάστημα υπάρχει ο κήπος πρέπει κατά την αρχιτεκτονική κήπων να διαμορφώνονται οι χώροι πρασίνου κατά τέτοιον τρόπο ώστε τα φυτά που διακοσμούν το χώρο να μην δημιουργούν προβλήματα τόσο στους χρήστες του κήπου όταν αναπτύσσονται, όσο και στον περιβάλλοντα χώρο. Εξ άλλου, όλα τα φυτά είναι οργανισμοί οι οποίοι υπόκεινται σε μεταβολές και καταπονήσεις και ουδείς πρέπει να το αγνοεί αυτό.
Το κλάδεμα φυτών κήπου έχει να κάμνει κυρίως με το υπέργειο τμήμα τους, αλλά δεν είναι άγνωστη και η διαδικασία εκείνη η οποία αποσκοπεί επίσης στο κλάδεμα του υπογείου τμήματος, δηλαδή της περιοχής των ριζών. Μάλιστα, ήδη από την αρχαιότητα ο Θεόφραστος πραγματοποιεί αναφορές στο επιλεκτικό υπόγειο τεχνητό κλάδεμα των ριζών μέσα από τον τεράστιο όγκο των πληροφοριών στα ιδιαίτερα έργα του όπως το “Περί φυτών αιτιών” και “Περί φυτών ιστορίας”. Αξίζει να αναφερθεί ότι οι βασικοί στόχοι του παραδοσιακού υπέργειου κλαδέματος σε γενικές γραμμές είναι: α΄) Η εξασφάλιση της ισορροπίας μεταξύ των διαφόρων τμημάτων του φυτού, β΄) Η βελτίωση του φωτισμού και της ροής των αερίων μαζών στο εσωτερικό της φυλλικής επιφανείας, γ΄) Η επίτευξη μίας ορθολογικής σχέσεως μεταξύ βλαστήσεως και καρποφορίας ή
ανθοφορίας, δ΄) Η βελτίωση της ποιότητος και ποσότητος των καρπών ή ανθέων, ε΄) Η καλύτερη χρήση των χώρων του κήπου, και ς΄) Η επίτευξη καλύτερων συνθηκών υγιεινής για τα φυτά που διακοσμούν το χώρο πρασίνου. Εκτελείται με χειροκίνητα ή μηχανοκίνητα εξειδικευμένα εργαλεία και αρκετές φορές θα πρέπει να συνοδεύεται εκ της χρήσεως μυκητοκτόνων σκευασμάτων ή υλικών επουλώσεων των πληγών κοπής. Οι τεχνικές του κλαδέματος είναι πάρα πολλές και εξαρτώνται από το είδος του κλαδέματος και από το υπό εξέταση φυτό συναρτήσει των αναγκών τις οποίες καλύπτει για τους ιδιοκτήτες του. Αλλά πάντοτε πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα ώστε να μην τραυματίζεται ασκόπως το φυτό, οι τομές να είναι λείες και προσεκτικές ώστε να μην αποτελέσουν οι πληγές εστίες αναπτύξεως φυτοπαθολογικών προβλημάτων και καλό θα ήταν αναλόγως της εκτάσεώς του και των καιρικών συνθηκών να συνοδεύεται από αναπροσαρμογή των αρδεύσεων και των λιπάνσεων.
Βασική αρχή του κλαδέματος σε ιδιωτικούς και ιδιόχρηστους κήπους, που δυστυχώς καταστρατηγείται κατά κόρον, είναι ότι δεν κλαδεύουμε ό, τι θέλουμε, όπως θέλουμε και όποτε θέλουμε. Είναι μέγα λάθος να υιοθετούμε την περίεργη αντίληψη ότι το κλάδεμα αορίστως και ακρίτως ανανεώνει τα φυτά διότι εάν δε γίνει ορθολογικώς και υπό προϋποθέσεις όταν χρειάζεται, τότε κατά πάσα πιθανότητα θα επιφέρει δυσμενείς επιπτώσεις ή θα έχει ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα με προβλήματα τα οποία μπορεί να εμφανιστούν ακόμα και μετά από χρόνια. Ας μην λησμονείται ότι τα φύλλα του φυτού είναι κατά κάποιον τρόπο το στομάχι του όπου γίνονται οι φωτοσυνθετικές διεργασίες μετατρέποντας τις χημικές ουσίες που προσλαμβάνονται σε ωφέλιμα συστατικά για τη διατήρηση των αρμονικών λειτουργιών του, που εν συνεχεία διανέμονται στα διάφορα μέρη του. Το να τεμαχίζεται ένα φυτό στον κήπο όχι με βάση τις δικές του ανάγκες, αλλά επειδή δεν μας αρέσει η εμφάνισή του ή επειδή θέλουμε να το μορφοποιήσουμε με βάση τις δικές μας ιδιοτελείς επιθυμίες ή τις εμπειρίες μας από άλλους κήπους που είδαμε πιθανώς σε κάποιες φωτογραφίες και δια ζώσης ή ακόμα επειδή μας παρακινούν οι μνήμες του παρελθόντος όπου η ζωή μας ήταν διαφορετική και πιο κοντά στη φύση, συνιστά μία ακόμα απάνθρωπη κατάχρηση εις βάρος του φυτού η οποία καλύπτεται πολλές φορές υπό του πέπλου μίας υποκριτικής οικολογικής συμπεριφοράς. Κάθε φυτό έχει συγκεκριμένες βιολογικές ανάγκες, αναπτύσσεται σε συγκεκριμένα στάδια της ζωής του και ανταποκρίνεται στο περιβάλλον του με ιδιαίτερο τρόπο οπότε πρέπει να γνωρίζουμε πώς συμπεριφέρεται ανά εποχή προκειμένου να επέμβουμε με κλαδέματα διότι διαφορετικώς μπορεί να το ζημιώσουμε προσωρινώς ή μονίμως.
Ήδη σε άλλα άρθρα ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ για τις κηποτεχνικές ή κηπουρικές εργασίες έχουμε κάνει αναφορές για τη σχέση κλαδέματος και καιρικών συνθηκών. Οι εργασίες κλαδέματος εξαρτώνται από την εποχή, τα φυτά στα οποία θα επέμβουμε και τις προσδοκίες μας σε παραγωγή καρπών, ανθέων ή βλαστών. Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε τί ακριβώς επιθυμούμε να επιτύχουμε με το ορθολογικό κλάδεμα προκειμένου να μην καταστρέφουμε διαρκώς τα λάθος τμήματα του φυτού διότι κάτι τέτοιο διαταράσσει τις ορμονικές του ισορροπίες και τις προτεραιότητες που δίδει το ίδιο το φυτό στους οφθαλμούς του προκειμένου να αναπτυχθεί. Για αυτό το λόγο θα αναφέρουμε επιγραμματικώς ότι το κλάδεμα
διαχωρίζεται σε: α΄) Κλάδεμα Διαμορφώσεως όπου μορφοποιείται η κόμη του φυτού, β΄) Κλάδεμα Ανθοφορίας και Καρποφορίας το οποίο στοχεύει στην επιλεκτική ενεργοποίηση καρποφόρων και ανθοφόρων οφθαλμών του φυτού, γ΄) Κλάδεμα Αναπτύξεως Σκελετού που στοχεύει στην ανάπτυξη ενός υγιούς, ευθυτενούς και εύρωστου σκελετού του φυτού, δ΄) Κλάδεμα Ανανεώσεως Κόμης με το οποίο στην ουσία καθαρίζεται το φυτό από γηρασμένα ή άχρηστα τμήματα, ε΄) Κλάδεμα Αναγεννήσεως το οποίο πραγματοποιείται όταν ένα φυτό έχει υποστεί βαριά τραύματα, όπως μία ελαία μετά από πυρκαγιά ή όταν υποφέρει από σοβαρά φυτοπαθολογικά προβλήματα, όπως μία λεμονιά η οποία έχει προσβληθεί από κορυφοξήρα, και ς΄) Κλάδεμα Καταστροφής, δηλαδή οριστική κοπή και απομάκρυνση, το οποίο είναι το πιο οδυνηρό για το άτομο που συντηρεί τον κήπο, αφού ειδικοί λόγοι επιβάλλουν την οριστική εξόντωση του φυτού, όπως πρέπει να συμβαίνει με την καταστροφή διά της τελικής καύσεως των φοινικοειδών που έχουν υποστεί εκτεταμένη προσβολή και ανήκεστο βλάβη από τον κόκκινο ρυγχωτό κάνθαρο.
2009 έως σήμερα ©ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, Πρωτότυπες Κηποτεχνικές Διαμορφώσεις Ιδιωτικών Και Ιδιόχρηστων Κήπων