Διά μυκητολογικές ασθένειες γκαζόν σαν τη σκωρίαση γκαζόν ή rust, που μπορεί να παρατηρηθεί κατά την περιποίηση χλοοτάπητα ή τη συντήρηση γκαζόν από μύκητες στο γρασίδι ως είναι οι Puccinia και Uromyces species, αυτό το κείμενο από τα άρθρα κηποτεχνίας και τα άρθρα κήπου διά την κατασκευή και συντήρηση κήπων, την αρχιτεκτονική κήπων, τη διαμόρφωση κήπου ή το αυτόματο πότισμα κήπου, προσδιορίζει σχετικές κηπουρικές εργασίες ή συμβουλές κηπουρικής. Όπως ισχύει διά τα υπόλοιπα κείμενα ή τα ΑΡΘΡΑ ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, έτσι και το παρόν άρθρο τελεί αυστηρώς υπό το καθεστώς νομικής προστασίας βάσει συμβολαιογραφικής πράξεως και σύννομων τεχνολογικών μέτρων προστασίας και διατάξεων ευρωπαϊκών Οδηγιών, νομικής βάσεως και του Νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας, συγγενικών δικαιωμάτων και πολιτιστικών θεμάτων μετά των σχετικών νεωτέρων τροποποιήσεων αυτού (Ν. 2121/93, άρ. 66Α), καθώς προσδιορίζεται εις τους όρους χρήσεως του ΙΣΤΟΤΟΠΟΥ της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ.
Οι μυκητολογικές ασθένειες γκαζόν αποτελούν από τα πιο συνηθισμένα, αλλά και ενοχλητικά ή επικίνδυνα
φυτοπαθολογικά προβλήματα τα οποία χαρακτηρίζουν τη ζωή αυτού του γρασιδιού. Οι φίλες και οι φίλοι της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ αρκετά συχνά έρχονται αντιμέτωποι με μύκητες οι οποίοι ασκούν καταλυτική επίδραση στην υγιεινή και εν γένει υγεία της χλόης, με επίπτωση να γίνονται όλο και πιο δύσκολες ή πολυέξοδες οι κηπουρικές εργασίες κατά τη συντήρηση γκαζόν ή την περιποίηση χλοοτάπητα. Αυτά τα προβλήματα άλλοτε είναι ιδιαιτέρως επικίνδυνα, ενώ άλλοτε ταλαιπωρούν λιγότερο το γκαζόν και αντιμετωπίζονται με μεγαλύτερη ευκολία. Μία μάλλον συνηθισμένη, αλλά όχι τόσο καταστροφική μυκητολογική ασθένεια γκαζόν εάν καταπολεμηθεί εγκαίρως, που μπορεί να παρατηρηθεί στους ελληνικούς ιδιωτικούς και ιδιόχρηστους κήπους είναι η σκωρίαση γκαζόν. Σε γενικές γραμμές είναι αρκετά εύκολο να διαπιστωθεί η ύπαρξή της διά γυμνού οφθαλμού επειδή μερικά από τα χαρακτηριστικά συμπτώματά της εντοπίζονται αμέσως στα φυτά της χλόης.
Στην ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ εκτιμούμε το ότι η σκωρίαση γκαζόν είναι μια από τις μυκητολογικές ασθένειες η οποία προσβάλλει
εύκολα τα είδη της Festuca, αλλά και πολλά θερμόφιλα είδη. Τα συμπτώματά της προκαλούνται εξ αιτίας της δράσεως αρκετών ειδών μυκήτων οι οποίοι ανήκουν στο γένος Uromyces ή συνηθέστερα στο γένος Puccinia. Το πιο συχνό και γνωστό σύμπτωμα το οποίο πιστοποιεί την παρουσία τους στους καλλωπιστικούς χλοοτάπητες των ιδιωτικών και ιδιόχρηστων χώρων πρασίνου κυρίως της νοτίου Ελλάδος είναι οι σχετικά ευδιάκριτες κηλίδες σαν σκουριά κατά κανόνα επί των φύλλων, αλλά και στα υπόλοιπα φυτικά στελέχη, με τη μορφή φλυκταινών ή μικρών οζιδίων συνήθως ωχροπορτοκαλί αποχρώσεως. Οι κηλίδες μπορεί να συνοδεύονται από περιοχές στα φύλλα με ωχροκαστανούς μεταχρωματισμούς. Τα συγκεκριμένα οζίδια ή ογκίδια μοιάζουν με νοητά μικροσκοπικά σακουλάκια και εμπεριέχουν τα σπόρια του μύκητα τα οποία χρησιμοποιούνται για την επέκταση των αποικιών του σε άλλες περιοχές του γκαζόν. Αυτά τα σακουλάκια έχουν τη δυνατότητα να ανοίγουν απότομα απελευθερώνοντας τα σπόρια για να παρασυρθούν πολύ εύκολα σε άλλα μέρη με διάφορα μέσα, όπως είναι για παράδειγμα ο αέρας, το νερό, τα εργαλεία ή η απλή επαφή με τα υποδήματα.
Οι παθογόνοι μύκητες μπορούν να διαχειμάζουν με ιδιαιτέρα ευκολία κυρίως σε πάσχοντα φυτικά τμήματα ή σε υπολείμματα του γρασιδιού στην επιφάνεια του εδάφους. Όταν η θερμοκρασία κατά τη διάρκεια της ημέρας με ξηροθερμικές συνθήκες κυμαίνεται από τους περίπου δεκαοκτώ βαθμούς της κλίμακος Κελσίου έως τους περίπου τριάντα βαθμούς της κλίμακος Κελσίου, ενώ η νύκτα είναι δροσερή και υγρή, τότε προσφέρονται οι πιο κατάλληλες κλιματολογικές συνθήκες για να δραστηριοποιηθούν έντονα οι μύκητες με τη βλάστηση των σπορίων τους και την προσβολή υγιών φυτικών ιστών. Η χρονική περίοδος κατά την οποία μπορεί να παρατηρηθεί έξαρση της ασθενείας εντοπίζεται περίπου από τα μέσα της ανοίξεως έως τα μέσα του φθινοπώρου με εξασθένηση κατά τους χειμερινούς μήνες. Σε γενικές γραμμές η σκωρίαση δεν εκδηλώνεται δυναμικά ή ακόμα και καθόλου όταν ο καιρός είναι κρύος ή πολύ ζεστός καθ' όλη τη διάρκεια του εικοσιτετραώρου.
Προσπαθώντας να αποφύγουμε τη σκωρίαση λαμβάνοντας προληπτικά μέτρα ειδικώς σε περιοχές με βεβαρυμμένο σχετικό
ιστορικό, πρέπει να μεριμνήσουμε εξ αρχής έτσι ώστε να μην εγκαταστήσουμε ή επανασπείρουμε γκαζόν σε περιοχές όπου γνωρίζουμε εκ των προτέρων το ότι θα επικρατεί σκιά με υγρασία. Για να αποφύγουμε κατά το δυνατόν τις έντονες εναλλαγές ξηρασίας και υγρασίας στην έκταση του γρασιδιού, αλλά και στο το έδαφος του γκαζόν, οφείλουμε να αρδεύουμε τις κατάλληλες πρωινές ώρες προσπαθώντας κατά το δυνατόν να μην διατηρούμε καταβρεγμένη επί μακρόν τη φυλλική επιφάνεια της χλόης, καθώς και να λιπαίνουμε ή να κουρεύουμε αναλόγως των αναγκών της και όχι αυθαιρέτως. Καλό θα ήταν να χρησιμοποιούμε χλοοκοπτική μηχανή με κατάλληλη ισχύ και κοφτερή λεπίδα για να απομακρύνεται ικανοποιητικώς το κομμένο χόρτο, ενώ για τα ελληνικά εδαφοκλιματικά δεδομένα των ιδιωτικών και ιδιόχρηστων κήπων δεν προτείνουμε στις φίλες και τους φίλους της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ την ανατροφοδότηση του χλοοτάπητα με αλεσμένο χόρτο, τουλάχιστον σε ερασιτεχνικό επίπεδο. Επιπροσθέτως, πρέπει υποχρεωτικώς να ελέγχουμε τα επικίνδυνα στρώματα της άχρηστης οργανικής ύλης, δηλαδή του thatch και όταν κριθεί αναγκαίο να πραγματοποιούμε αποβρύωση ή εξαραίωση .
Θα υποστηρίζαμε στην ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ το ότι η προσβολή με σκωρίαση γκαζόν ή rust τις περισσότερες φορές λαμβάνει χώρα κατά τη διάρκεια θερμών περιόδων οι οποίες κατά κανόνα προηγούνται ψυχρών κλιματολογικών συνθηκών οι οποίες είναι δυσμενείς για την υπερβολικώς επικίνδυνη ανάπτυξη των παθογόνων μυκήτων. Οι φίλες και τους φίλους μας χρειάζεται να γνωρίζουν το ότι η σκωρίαση γκαζόν δεν πρέπει να υποτιμάται διότι μία τέτοια ασθένεια ενδέχεται να εξαπλωθεί ταχύτατα και με πολύ επιθετικό τρόπο ή κυρίως να ευνοήσει την εκδήλωση επιπρόσθετων δευτερογενών προσβολών από άλλα παθογόνα αίτια. Το εξασθενημένο και πάσχον γρασίδι υποφέρει επειδή δεν μπορεί να φωτοσυνθέσει κανονικώς, δυσκολεύεται να τροφοδοτήσει τα υπέργεια τμήματά του με θρεπτικά στοιχεία και νερό, ενδεχομένως γίνεται ισχνό και μπορεί να πλαγιάζει. Όμως, θα πρέπει να επισημάνουμε το γεγονός ότι με βάση την εμπειρία της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ από την εκτέλεση κηπουρικών εργασιών της κατά τη συντήρηση κήπων, σπανίως ένας χλοοτάπητας στον ιδιωτικό και ιδιόχρηστο χώρο πρασίνου θα καταστραφεί από σκωρίαση γκαζόν όταν αντιμετωπίζεται εγκαίρως, αλλά δεν αποκλείεται η συγκεκριμένη μυκητολογική ασθένεια να ακολουθείται από άλλες μυκητολογικές προσβολές, όπως είναι για παράδειγμα η καλοκαιρινή κηλίδωση, η ελμινθοσπορίαση, το πύθιο ή η ριζοκτονίαση.
Εάν αυτός ο οποίος έχει αναλάβει τη φροντίδα γρασιδιού και τη συντήρηση κήπου αντιληφθεί εγκαίρως τη σκωρίαση
γκαζόν, τότε ευτυχώς υπάρχει δυνατότητα να το προστατεύσει κάμνοντας κυρίως χρήση εγκεκριμένων μυκητοκτόνων σκευασμάτων τα οποία κυκλοφορούν στην αγορά των γεωργικών φυτοπροστατευτικών προϊόντων. Στην ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ πιατεύουμε το ότι όσο πιο σύντομα εντοπισθεί και καταπολεμηθεί η προσβολή, τόσο το καλύτερο. Επίσης, είναι αυτονόητο το γεγονός ότι πρέπει να αποφεύγουμε οποιαδήποτε κίνηση στο γκαζόν μέχρι να εξαλείψουμε το πρόβλημα, έτσι ώστε να αποτρέψουμε αναμολύνσεις, ενώ η λίπανση, καθώς και η άρδευση και η κοπή πρέπει να τροποποιούνται με βάση την εξέλιξη της θεραπείας. Συνήθως, στους ελληνικούς ιδιωτικούς και ιδιόχρηστους χώρους πρασίνου η σκωρίαση γκαζόν δεν λαμβάνει εκτεταμένες διαστάσεις, ενώ η σχετικώς βραχυχρόνια θεραπεία της δεν συνοδεύεται από εκτεταμένη ζημία του γκαζόν η οποία ενδέχεται απαιτήσει επισπορά. Ενδεχομένως τις πρώτες ημέρες της ανακάμψεως ο χλοοτάπητας να δείχνει λίγο ταλαιπωρημένος, για παράδειγμα να μοιάζει λίγο αραιωμένος ή θαμπός, αλλά επανέρχεται σε περισσότερο φυσιολογικά επίπεδα. Αντιθέτως, στην εξαιρετικώς σπάνια περίπτωση αυτών των κήπων κατά την οποίαν η ασθένεια έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο καλύπτοντας μεγάλες εκτάσεις ξηραίνοντας το γκαζόν, τότε η θεραπεία είναι μακροχρόνια και πιθανώς να συνοδευθεί από επανασπορά.
2009 έως σήμερα ©ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, Πρωτότυπες Κηποτεχνικές Διαμορφώσεις Ιδιωτικών Και Ιδιόχρηστων Κήπων