Διά μυκητολογικές ασθένειες εις τα κηπευτικά σαν τη ντομάτα, που μπορεί να ταλαιπωρηθεί από το μύκητα Mycorellosiella fulva ή Cladosporium fulvum, δηλαδή την ασθένεια κλαδοσπορίωση τομάτας ή κλαδοσπόριο, αυτό το κείμενο από τα άρθρα κηποτεχνίας και τα άρθρα κήπου διά την κατασκευή και συντήρηση κήπων, την αρχιτεκτονική κήπων, τη διαμόρφωση κήπου ή το αυτόματο πότισμα κήπου, προσδιορίζει σχετικές κηπουρικές εργασίες ή συμβουλές κηπουρικής. Όπως ισχύει διά τα υπόλοιπα κείμενα ή τα ΑΡΘΡΑ ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, έτσι και το παρόν άρθρο τελεί αυστηρώς υπό το καθεστώς νομικής προστασίας βάσει συμβολαιογραφικής πράξεως και σύννομων τεχνολογικών μέτρων προστασίας και διατάξεων ευρωπαϊκών Οδηγιών, νομικής βάσεως και του Νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας, συγγενικών δικαιωμάτων και πολιτιστικών θεμάτων μετά των σχετικών νεωτέρων τροποποιήσεων αυτού (Ν. 2121/93, άρ. 66Α), καθώς προσδιορίζεται εις τους όρους χρήσεως του ΙΣΤΟΤΟΠΟΥ της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ.
Συχνά αναφέρουμε το γεγονός ότι οι φίλες και οι φίλοι της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, αλλά και πολλοί άλλοι κάτοχοι ιδιωτικών και
ιδιόχρηστων κήπων, επιδιώκουν να καλλιεργούν κηπευτικά στους χώρους πρασίνου με σκοπό να απολαύσουν την εμπειρία της καλλιέργειας, αλλά και να συλλέξουν καρπούς και φυτά τα οποία είναι χρήσιμα στο οικογενειακό τραπέζι. Όμως, η καλλιέργεια των κηπευτικών, όπως και κάθε άλλη καλλιέργεια, δεν είναι απαλλαγμένη προβλημάτων και κυρίως φυτοπαθολογικών προβλημάτων. Επίσης, όπως συχνά επισημαίνουμε στα κείμενά μας από τη δημοσιοποιημένη βάση δεδομένων με τα άρθρα κήπου της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, από τα κηπευτικά ξεχωρίζουν ιδιαιτέρως οι ντομάτες όσον αφορά στις προτιμήσεις των επιλογών των κατόχων κήπων. Αυτό δεν είναι τυχαίο εάν λάβουμε κατά νου το πόσο ευρεία εφαρμογή έχει στις ελληνικές συνταγές μαγειρικής ο καρπός της ντομάτας. Είναι αρκετά γνωστό, όμως, το ότι οι ντομάτες ή τομάτες μπορούν να ταλαιπωρηθούν από πάρα πολλά φυτοπαθολογικά προβλήματα, που είναι ικανά να προκαλέσουν μεγάλες καταστροφές τόσο στην παραγωγή καρπών, όσο και στα ίδια τα φυτά της ντοματιάς. Δυστυχώς, ένα από τα συχνότερα προβλήματα το οποίο ενδέχεται να αντιμετωπίσουν στους ιδιωτικούς και ιδιόχρηστους χώρους πρασίνου οι καλλιεργητές τομάτας, ιδιαιτέρως όταν η καλλιέργεια διεξάγεται υπό κάλυψη και βρίσκεται σε θερμοκηπιακό περιβάλλον, είναι η επίθεση ενός ιδιαιτέρως ενοχλητικού μύκητα ο οποίος επιτίθεται κατά κανόνα στη φυλλική επιφάνεια και πολύ σπανιότερα σε άλλα υπέργεια τμήματα του φυτού, όπως είναι τα άνθη και οι καρποί. Η δράση του φυτοπαθογόνου μύκητα υποβαθμίζει την αισθητική αξία των φυτών, τα εξασθενεί με την ξήρανση των φύλλων και κατά συνέπεια επηρεάζει δυσμενώς τα ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά των παραγόμενων καρπών. Η παρουσία του εκδηλώνεται σε διάφορα μέρη του πλανήτη και ο έγκαιρος εντοπισμός του δεν είναι πάντα εύκολος.
Η προσπάθεια για τον ακριβή προσδιορισμό και την ταξονόμηση του συγκεκριμένου μύκητα, που προκαλεί την κλαδοσπορίωση τομάτας, μερικές φορές έμοιαζε στα μάτια πολλών ανθρώπων οι οποίοι δεν ήταν μυημένοι στη μυκητολογία σαν μία περίεργη περιπέτεια. Το εν λόγω παράσιτο ήταν ευρέως γνωστό μέχρι προσφάτως σαν Cladosporium fulvum ή Fulvia fulva ή Passalora fulva, αλλά φαίνεται ότι κατά κάποιον τρόπο επικρατεί η κατάταξή του στο είδος Mycorellosiella fulva του γένους Mycorellosiella. Ευτυχώς, υπάρχει ομοφωνία στο ότι είναι ένας ασκομύκητας (Ascomycota). Εν πάση περιπτώσει είναι ένας πολύ δραστήριος εχθρός της τομάτας ο οποίος ευθύνεται για τη μυκητολογική ασθένεια με το όνομα "κλαδοσπορίωση τομάτας" ή απλούστερα "κλαδοσπόριο".
Τα πρώιμα συμπτώματα της προσβολής από το μύκητα Mycorellosiella fulva ή Cladosporium fulvum είναι μάλλον
δυσδιάκριτα, ενώ η ευκολότερη μελλοντική οπτική επιβεβαίωση της δράσεώς του είναι απόρροια της εκπληκτικά γρήγορης επεκτάσεως του. Αρχικώς κατά την κλαδοσπορίωση τομάτας ο μύκητας δείχνει μία προτίμηση στα κατώτερα φύλλα της ντοματιάς. Κυρίως στην περιοχή των ελασμάτων της επιφάνειας των φύλλων διαμορφώνονται ακανόνιστου σχήματος ανοιχτόχρωμες κηλίδες οι οποίες μεταχρωματίζονται σταδιακώς σε έντονα ωχροκίτρινες, ενώ στις αντίστοιχες κάτω επιφάνειες των φύλλων παρουσιάζονται ορφνές φαιόχρωμες εκτάσεις. Όσο εξαπλώνεται η προσβολή, τόσο πιο διακριτές γίνονται οι κηλίδες οι οποίες τελικώς καταλήγουν νεκρωτικές και έντονα καστανές με φορά από το κέντρο τους προς την άκρη γεγονός το οποίο σηματοδοτεί την ξήρανση του ασθενούς φύλλου το οποίο ήδη θα έχει αρχίσει να συστρέφεται προς τα κάτω, δηλαδή να καρουλιάζει. Η ασθένεια κλαδοσπόριο, που προκαλεί και ξήρανση φύλλων, μπορεί να οδηγήσει σε περιορισμένη ή εκτεταμένη φυλλόπτωση η οποία απογυμνώνει ή και θανατώνει την τομάτα σε ακραίες περιπτώσεις, αφού την εκθέτει απροστάτευτη στην ηλιακή ακτινοβολία και σε δευτερογενείς φυτοπαθολογικές προσβολές και την αποδυναμώνει. Με βάση τα όσα αναφέρουμε συχνά στα κείμενά μας από τη δημοσιοποιημένη βάση δεδομένων της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, οι φίλες και οι φίλοι μας αντιλαμβάνονται εύκολα το ότι η απώλεια των φύλλων επηρεάζει δυσμενώς το μεταβολισμό και τη φωτοσυνθετική διαδικασία του πάσχοντος φυτού και φυσικά, αλλοιώνει την ποιοτική και ποσοτική παραγωγή καρπών.
Ο μύκητας Mycorellosiella fulva ή Cladosporium fulvum στην ουσία αυτό το οποίο κάμνει είναι το να εκμεταλλεύεται
κυρίως τα στομάτια των φύλλων ή τις πληγές από όπου εισχωρεί για να μολύνει εν συνεχεία με την παρουσία του τους φυτικούς ιστούς και να επεκτείνει την αποικία του με τα κονίδιά του στην φυλλική επιφάνεια της τομάτας. Η δραστηριότητά του ευνοείται ιδιαιτέρως από την υψηλή σχετική ατμοσφαιρική υγρασία και τις σχετικά υψηλές θερμοκρασίες όταν βρίσκονται σε ένα εύρος τιμών περίπου είκοσι με εικοσιτέσσαρες βαθμούς της κλίμακος Κελσίου. Οι καλοκαιρινές κλιματολογικές συνθήκες, ειδικώς στη νότια Ελλάδα, δεν ευνοούν τη δραστηριότητά του μέσα σε έναν ιδιωτικό και ιδιόχρηστο χώρο πρασίνου. Όμως, οι φίλες και οι φίλοι της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ θα πρέπει να ξέρουν το γεγονός ότι επιβιώνει σε ξηρά φύλλα και σε υπολείμματα φυτικών τμημάτων τα οποία παραμένουν στο έδαφος. Επιπροσθέτως, μεταδίδεται πολύ εύκολα με τις αέριες μάζες, τα έντομα, τα εργαλεία ή με την απλή επαφή και μεταφορά του σε άλλον ξενιστή.
Δυστυχώς, η κλαδοσπορίωση τομάτας είναι μυκητολογική ασθένεια η οποία αντιμετωπίζεται δύσκολα όταν παρουσιαστεί
μέσα σε έναν ιδιωτικό και ιδιόχρηστο κήπο. Επομένως, επιβάλλεται η λήψη προληπτικών μέτρων, ιδιαιτέρως σε χώρους με βεβαρυμμένο ιστορικό από ανάλογες προσβολές. Χρειάζονται να πραγματοποιούνται συνεχώς ενέργειες για να διασφαλίζονται οι κατάλληλες συνθήκες οι οποίες οδηγούν στη σωστή υγιεινή των κηπευτικών φυτών τα οποία καλλιεργούνται, όπως είναι η αποκομιδή των νεκρών τμημάτων, ο καθαρισμός του εδάφους από ζιζάνια, ο καλός αερισμός του χώρου ή η σωστή διατροφή και άρδευση. Όμως, στην ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ θεωρούμε ότι το πιο ιδανικό προληπτικό όπλο για την αποφυγή της ασθένειας κλαδοσπορίωση τομάτας είναι η επιλογή ανθεκτικών ποικιλιών φυτών τοματιάς. Από την άλλη μεριά η κατασταλτική μέθοδος για την αντιμετώπιση του προβλήματος εστιάζεται στη χρήση εγκεκριμένων μυκητοκτόνων σκευασμάτων ανά τακτά χρονικά διαστήματα όταν η προσβολή δεν έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις στον κήπο, αλλά η γνώμη μας είναι ότι ακόμα και με αυτές τις ενέργειες δεν προσφέρονται οι αναγκαίες εγγυήσεις για την εξάλειψη του μύκητα Mycorellosiella fulva ή Cladosporium fulvum.
2009 έως σήμερα ©ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, Πρωτότυπες Κηποτεχνικές Διαμορφώσεις Ιδιωτικών Και Ιδιόχρηστων Κήπων