Διά προβλήματα φυτών με τη ζέστη, καθώς και διά την επίδραση που έχει εις τα φυτά η υψηλή θερμοκρασία, αυτό το κείμενο από τα άρθρα κηποτεχνίας και τα άρθρα κήπου διά την κατασκευή και συντήρηση κήπων, την αρχιτεκτονική κήπων, τη διαμόρφωση κήπου ή το αυτόματο πότισμα κήπου, προσδιορίζει σχετικές κηπουρικές εργασίες ή συμβουλές κηπουρικής. Όπως ισχύει διά τα υπόλοιπα κείμενα ή τα ΑΡΘΡΑ ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, έτσι και το παρόν άρθρο τελεί αυστηρώς υπό το καθεστώς νομικής προστασίας βάσει συμβολαιογραφικής πράξεως και σύννομων τεχνολογικών μέτρων προστασίας και διατάξεων ευρωπαϊκών Οδηγιών, νομικής βάσεως και του Νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας, συγγενικών δικαιωμάτων και πολιτιστικών θεμάτων μετά των σχετικών νεωτέρων τροποποιήσεων αυτού (Ν. 2121/93, άρ. 66Α), καθώς προσδιορίζεται εις τους όρους χρήσεως του ΙΣΤΟΤΟΠΟΥ της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ.
Αρκετά συχνά επισημαίνουμε προς τις φίλες και τους φίλους της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ το γεγονός ότι υπάρχουν πολλοί
παράγοντες οι οποίοι επιδρούν στην ανάπτυξη, στην εμφάνιση, στην παραγωγή και ποιότητα των ανθέων ή καρπών των φυτών σε έναν ιδιωτικό και ιδιόχρηστο κήπο. Κάποιοι εξ αυτών είναι δυνατό να επηρεαστούν από εμάς κατά τις κηπουρικές εργασίες για τη συντήρηση κήπων, ενώ κάποιοι άλλοι είναι πρακτικώς αδιανόητο να διαμορφωθούν τεχνητώς. Αδιαμφισβητήτως, από τους πιο σημαντικούς είναι οι κλιματικές συνθήκες οι οποίες επικρατούν στην περιοχή όπου έχει διαμορφωθεί ο χώρος πρασίνου. Όμως, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η εκδήλωση κάποιων φαινομένων τα οποία καθίστανται ευκόλως αντιληπτά από τον άνθρωπο. Συγκεκριμένα είναι άξια αναφοράς η θερμοκρασία περιβάλλοντος, το φως και η σχετική ατμοσφαιρική υγρασία. Κάθε φαινόμενο από μόνο του, αλλά και ταυτοχρόνως σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα επιδρά καταλυτικώς στη ζωή των φυτών. Πολλές φορές ο ακριβής προσδιορισμός των συνεπειών αυτών των επιδράσεων απαιτεί μεγάλη πείρα προκειμένου να λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα προστασίας των φυτών που διακοσμούν τον κήπο.
Για τις ανάγκες του παρόντος κειμένου από τη δημοσιοποιημένη βάση δεδομένων με τα άρθρα κήπου της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, θα επικεντρωθούμε στην επίδραση της ζέστης λόγω υψηλής ατμοσφαιρικής θερμοκρασία, αφού πάρα πολλά μέρη της Ελλάδος κυρίως κατά τους θερινούς μήνες χαρακτηρίζονται από έντονες ξηροθερμικές συνθήκες.
Έτσι, λοιπόν, σε γενικές γραμμές η υπερβολική ζέστη αποτελεί έναν από τους πιο ζημιογόνους παράγοντες για την ομαλή
εκδήλωση των λειτουργιών των καλλωπιστικών φυτών κήπου. Αναλόγως των τιμών της θερμοκρασίας περιβάλλοντος, η ζέστη διακρίνεται σε τρεις κατηγορίες όσον αφορά στην επίδραση την οποία έχει στα φυτά. Συγκεκριμένα: α΄) Θεωρητικώς ιδανική ζέστη λόγω αρίστης θερμοκρασίας περιβάλλοντος κατά την οποία τα φυτά ζουν σε ιδανικές συνθήκες. Πρακτικώς είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί και φυσικά κάθε φυτό έχει τις δικές του ιδανικές τιμές, β΄) Ζέστη η οποία δημιουργείται από παρατεταμένη υπερβολικώς υψηλή θερμοκρασία περιβάλλοντος με επίπτωση τα φυτά να βλάπτονται πολύ σοβαρά ή να νεκρώνονται, και γ΄) Ζέστη οφειλόμενη σε θερμοκρασία περιβάλλοντος η οποία αγγίζει τα όρια της βιολογικής αντοχής των φυτών. Σε αυτήν την περίπτωση τα φυτά δεν καταστρέφονται, αλλά υποφέρουν επειδή οι βιολογικές λειτουργίες τους ατονούν.
Κάθε ένα φυτό έχει ιδιαίτερες ευαισθησίες σε ανώτατες θερμοκρασίες περιβάλλοντος και ζέστη αναλόγως του είδους και
της φάσεως αναπτύξεώς του. Όταν εγκαθιστούμε φυτά στον κήπο πρέπει να τα ομαδοποιούμε με βάση τις ανάγκες τους γεγονός το οποίο θα βοηθήσει στην καλύτερη διαχείρισή τους. Στην περίπτωση που η ζέστη γίνεται υπερβολική χρειάζονται ιδιαίτερη υποστήριξη σε άρδευση και λίπανση, έτσι ώστε οι επιπτώσεις από τη διαφοροποίηση των λειτουργιών τους να περιορίζονται κατά το δυνατόν. Αυτή η διαφοροποίηση μπορεί να γίνει αντιληπτή από διάφορα συμπτώματα τα οποία γίνονται εντονότερα με την επίδραση της έντονης ηλιακής ακτινοβολίας και της περιορισμένης υγρασίας στην ατμόσφαιρα ή στο έδαφος. Τα πιο χαρακτηριστικά αρχικά συμπτώματα από τα προβλήματα φυτών με τη ζέστη, είναι η διατηρούμενη κάμψη των φύλλων και οι μαράνσεις τους, που μοιάζουν με τις περιπτώσεις εκείνες κατά τις οποίες το φυτό έχει υποστεί ζημία στο ριζικό σύστημα ή υποφέρει από έλλειψη νερού ή υπερβολικό πότισμα. Η περιφέρεια των φύλλων μπορεί να μεταχρωματίζεται σε ωχροκάστανη και τελικώς να ξηραίνεται σαν να υποφέρει το φυτό από υψηλή αλατότητα εδάφους. Επειδή οι κυτταρικές λειτουργίες και δομές υφίστανται αλλοίωση το φυτό που υποφέρει από παρατεταμένη ζέστη μπορεί να εμφανίσει τροφοπενίες, πρόωρη γήρανση και προβληματική ανάπτυξη. Επιπροσθέτως, επειδή η χλωροφύλλη αντιμετωπίζει δυσκολίες στο σχηματισμό της μπορεί να περιοριστεί η στιλπνότητα των φύλλων, αλλά και να μεταβληθεί το μέγεθος, η εμφάνιση και η υφή τους.
Αξίζει να αναφερθεί το ότι όταν ένα φυτό υποφέρει από παρατεταμένη ζέστη ενδέχεται να υποστεί φυλλόπτωση και ανθόπτωση, ενώ η γονιμοποίηση των ανθέων είναι προβληματική διότι η γύρη ξηραίνεται, όπως μπορεί να συμβεί στην ελιά. Όσον αφορά στους καρπούς, αυτοί συρρικνώνονται, χρωματίζονται ανομοιόμορφα ή αποκτούν πιο ωχρή εμφάνιση, αναπτύσσουν ωχροκίτρινο δακτύλιο στην περιοχή του ποδίσκου που τους συγκρατεί, η σάρκα τους ενδέχεται να γίνεται μαλθακή και το εσωτερικό τους κούφιο.
Όπως προαναφέρθηκε, οι επιπτώσεις από τη ζέστη μεγιστοποιούνται όταν το φυτό είναι εκτεθειμένο σε έντονη ηλιακή ακτινοβολία ή η υγρασία είναι περιορισμένη ή όταν η μετάβαση από χαμηλή σε υψηλή θερμοκρασία περιβάλλοντος είναι απότομη. Εξ αιτίας της έντονης εξατμισοδιαπνοής το φυτό έχει μεγάλες ανάγκες σε νερό το οποίο προκειμένου να το διατηρήσει θα ενεργοποιήσει μηχανισμούς αυτοάμυνας κλείνοντας τα στομάτια των φύλλων του από όπου εξατμίζεται νερό. Όμως, εάν η ζέστη είναι παρατεταμένη, τότε διάφορα φυσικά φαινόμενα τόσο στο υπόγειο, όσο και στο υπέργειο τμήμα του θα το καταπονήσουν αφάνταστα οδηγώντας το ακόμα και στον θάνατο εξ αιτίας θερμικής καταπονήσεως.
2009 έως σήμερα ©ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, Πρωτότυπες Κηποτεχνικές Διαμορφώσεις Ιδιωτικών Και Ιδιόχρηστων Κήπων