Διά φυτοπαθογόνα έντομα παράσιτα φυτών, καθώς είναι η ισέρυα ή Icerya purchasi και την καταπολέμηση εντόμων ή καταπολέμηση παρασίτων κήπου, αυτό το κείμενο από τα άρθρα κηποτεχνίας και τα άρθρα κήπου διά την κατασκευή και συντήρηση κήπων, την αρχιτεκτονική κήπων, τη διαμόρφωση κήπου ή το αυτόματο πότισμα κήπου, προσδιορίζει σχετικές κηπουρικές εργασίες ή συμβουλές κηπουρικής. Όπως ισχύει διά τα υπόλοιπα κείμενα ή τα ΑΡΘΡΑ ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, έτσι και το παρόν άρθρο τελεί αυστηρώς υπό το καθεστώς νομικής προστασίας βάσει συμβολαιογραφικής πράξεως και σύννομων τεχνολογικών μέτρων προστασίας και διατάξεων ευρωπαϊκών Οδηγιών, νομικής βάσεως και του Νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας, συγγενικών δικαιωμάτων και πολιτιστικών θεμάτων μετά των σχετικών νεωτέρων τροποποιήσεων αυτού (Ν. 2121/93, άρ. 66Α), καθώς προσδιορίζεται εις τους όρους χρήσεως του ΙΣΤΟΤΟΠΟΥ της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ.
Συχνά ενημερώνουμε τις φίλες και τους φίλους της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ γύρω από διάφορα φυτοπαθογόνα έντομα παράσιτα
φυτών, που μπορούν να δραστηριοποιούνται σε έναν ιδιωτικό και ιδιόχρηστο χώρο πρασίνου. Βεβαίως, το πλήθος αυτών των εισβολέων είναι τεράστιο, ενώ η διαδικασίες για την καταπολέμηση εντόμων δεν είναι πάντοτε τόσο εύκολες, όσο μπορεί κάποιος να πιστεύει. Οι αντοχές ή οι ανοχές τους έναντι των δραστικών ουσιών πολλών φυτοφαρμάκων, αλλά και οι φυσικοί αμυντικοί μηχανισμοί των εντόμων καθιστούν την καταπολέμηση παρασίτων κήπου μία από τις δύσκολες ή μακροχρόνιες κηπουρικές εργασίες. Στο παρόν κείμενο από τη δημοσιοποιημένη βάση δεδομένων με τα άρθρα κήπου της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, θα επικεντρώσουμε το ενδιαφέρον σε ένα από τα πιο συνηθισμένα, αλλά και περίεργα φυτοπαθογόνα έντομα παράσιτα φυτών. Δραστηριοποιείται καθ' άπασα την ελληνική επικράτεια και προσβάλλει ποικίλα είδη φυτών τόσο καλλωπιστικών, όσο κυρίως εσπεριδοειδών. Αυτό το παράσιτο έντομο δεν είναι άλλο από την ισέρυα.
Η ισέρυα η οποία μας ενδιαφέρει είναι το είδος Icerya purchasi. Αποτελεί ένα δυσκίνητο ημίπτερο έντομο (Insecta,
Hemiptera). Υπάγεται στα κοκκοειδή (Coccoidea), ενώ είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι διακρίνεται σαν ερμαφρόδιτο. Γίνεται πολύ εύκολα αντιληπτό σαν θηλυκό άτομο κατά την περίοδο της ωοτοκίας φθάνοντας ή ξεπερνώντας σε μήκος περίπου το ένα εκατοστό, αφού προσκολλάται σε κλαδιά και προκαλεί ενοχλητικές και υπερβολικές κηρώδεις εκκρίσεις. Τότε ακινητοποιείται σχηματίζοντας στο κάτω άκρο της κοιλιάς του έναν λευκό και βαμβακώδους υφής σάκο με αυλακώσεις όπου εμπεριέχονται αρκετές εκατοντάδες πορτοκαλέρυθρα αυγά. Τα ενήλικα άτομα έχουν ωοειδές σχήμα με σκούρα καστανέρυθρη απόχρωση και σκοτεινόχρωμες διάσπαρτες κηλίδες, ενώ το μήκος τους είναι περίπου μισό εκατοστό. Τα ακραιφνώς άρρενα άτομα είναι σπάνια στους πληθυσμούς των αποικιών της ισέρυας.
Ο πολλαπλασιασμός του συγκεκριμένου εντόμου Icerya purchasi γίνεται κυρίως με παρθενογένεση. Η εκκόλαψη των
αυγών ξεκινάει από τα μέσα της ανοίξεως και μεγιστοποιείται από τα τέλη της ανοίξεως έως τις αρχές του καλοκαιριού. Επίσης, δεν αποκλείεται να λαμβάνει χώρα και κατά τις αρχές φθινοπώρου. Μόλις εκκολαφθούν τα αυγά αρχίζουν τα στάδια αναπτύξεως των προνυμφών. Αρχικώς, είναι μικροσκοπικά με πορτοκαλέρυθρο χρώμα και παρασιτούν απομυζώντας τα φύλλα και τους τρυφερούς βλαστούς. Κατά τα επόμενα στάδια το μέγεθός τους μεγαλώνει, παρασιτούν σε πολύ περισσότερα φυτικά τμήματα και το σώμα τους στο οπίσθιο και πλευρικό τμήμα επενδύεται με κηρώδη ουσία αναπτύσσοντας παράλληλα έναν εύθραυστο σωληνίσκο στα νώτα τους από όπου αποβάλλεται μελιτώδες έκκριμα. Αυτό το παχύρρευστο υγρό έλκει ιδιαιτέρως τα μυρμήγκια τα οποία το χρησιμοποιούν με τον ίδιο τρόπο που απολαμβάνουν τις εκκρίσεις από τις μελίγκρες.
Η μεγάλη ζημία στα φυτά προέρχεται κυρίως από τη δράση των προνυμφών, αλλά και από τις υπερβολικές κηρώδεις
εκκρίσεις, που χαρακτηρίζουν την ισέρυα. Μάλιστα, οι μικρές προνύμφες μπορούν να διασπείρονται εύκολα στον υπόλοιπο ιδιωτικό και ιδιόχρηστο χώρο πρασίνου, ακόμα και με τη βοήθεια των αερίων μαζών. Αυτές είναι εις θέσιν να παρασιτούν σχεδόν σε όλα τα υπέργεια τμήματα χωρίς να κάμνουν ιδιαίτερες διακρίσεις σε είδη φυτών, αλλά φαίνεται ότι εντοπίζονται σε μεγαλύτερες αναλογίες στα εσπεριδοειδή. Η παρουσία τόσο των προνυμφών, όσο και η κάλυψη των φυτικών τμημάτων με μελιτώματα εξασθενούν τα φυτά επειδή τους στερούν πολύτιμα θρεπτικά στοιχεία και τα ρυπαίνουν. Αυτοί οι ρύποι επιδρούν αρνητικώς στην αναπνοή του φυτού και ταυτοχρόνως, όπως για παράδειγμα συμβαίνει με τις αφίδες, δημιουργούν το κατάλληλο υπόστρωμα για την ανάπτυξη περαιτέρω φυτοπαθολογικών προβλημάτων. Συνήθως, αυτοί οι κολλώδεις ρύποι ευθύνονται σε σημαντικό βαθμό για τη δευτερογενή εκδήλωση φυτοπαθολογικής προσβολής από μυκητολογικές ασθένειες σαν την καπνιά. Σε εκτεταμένη προσβολή από ισέρυα δεν αποκλείεται τα φύλλα του πάσχοντος φυτού να χλωρώνονται ή να καταπίπτουν προώρως και τελικώς, υπάρχει το ενδεχόμενο της μαράνσεως όλου του φυτού.
Δυστυχώς, η ισέρυα σαν ακμαίο έντομο είναι αρκετά ανθεκτική σε φυτοφάρμακα και για αυτό παρουσιάζει δυσκολία η
καταπολέμηση και απομάκρυνσή της. Επιπροσθέτως, έχει την εκπληκτική ικανότητα να διαχειμάζει σε οποιοδήποτε στάδιο της βιολογικής αναπτύξεώς της. Φαίνεται, όμως, ότι οι υψηλές θερμοκρασίες του περιβάλλοντος δεν ευνοούν την επέκταση του χρόνου ζωής, ειδικώς των προνυμφών. Επιπροσθέτως, η έκθεση στο άπλετο φως μάλλον δεν ευνοεί την ευημερία της για αυτό παρατηρείται μεγάλη συγκέντρωση των πληθυσμών σε σκιερά τμήματα των φυτών. Βεβαίως, δεν αποκλείεται το να εντοπιστεί ισέρυα ή Icerya purchasi σε φυτικά τμήματα τα οποία είναι εκτεθειμένα στην έντονη ηλιακή ακτινοβολία, όπως συμβαίνει για παράδειγμα με τα σπάρτα, αλλά κατά κανόνα το συγκεκριμένο παράσιτο έντομο προσπαθεί να προφυλάσσεται σε ημισκιερά μέρη με κακό αερισμό. Επομένως, οι φίλες και οι φίλοι της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ αντιλαμβάνονται το ότι η ισέρυα δεν επεκτείνει εύκολα την αποικία της όταν τα καλλωπιστικά φυτά και τα εσπεριδοειδή αναπτύσσονται με καλές συνθήκες υγιεινής, γεγονός το οποίο επιβάλλει τα κλαδέματα να μην είναι ανεξέλεγκτα για να αποφεύγουμε, μεταξύ άλλων, τη δημιουργία πολλών άχρηστων λαίμαργων βλασταριών και να στοχεύουν στη συμμετρική αραίωση της φυλλικής επιφανείας.
Η χημική καταπολέμηση εντόμων ισέρυας πρέπει να στοχεύει κυρίως στις προνύμφες και τα νεαρά άτομα, αφού το ακμαίο
είναι πολύ δύσκολο να εξοντωθεί, ιδιαιτέρως όταν έχει αγκιστρωθεί σε ένα τμήμα του φυτού για να προσφέρει τα αυγά του. Η καλύτερη εποχή για να επέμβουμε είναι όταν εκκολάπτονται τα αυγά και οι νεαρές προνύμφες είναι αρκετά ευάλωτες. Αυτό συμβαίνει κατά κανόνα από το μήνα Μάιο έως τα μέσα του Ιουνίου, οπότε μπορούμε, όταν είναι εφικτό με μεγάλη προσοχή και τηρώντας όλους τους αναγκαίους κανόνες ασφαλείας, να χρησιμοποιήσουμε με επαναλαμβανόμενο τρόπο για παράδειγμα οργανοφωσφορικά εντομοκτόνα. Επίσης, καλό θα ήταν να μεριμνήσουμε για την κατάλληλη περιστασιακή χρήση χαλκούχου μυκητοκτόνου προκειμένου να περιορίσουμε τις πιθανότητες ενδεχόμενης αναπτύξεως δευτερογενών μυκητολογικών προσβολώ, όπως η καπνιά, λαμβάνοντας κατά νου τις υποδείξεις των σκευασμάτων περί συνδυαστικότητος των φυτοφαρμάκων.
Όσον αφορά στο βιολογικό έλεγχο κατά την καταπολέμηση παρασίτων σαν την ισέρυα, υπάρχει ένας αξιόλογος εχθρός της ο οποίος είναι το κολεόπτερο Novius cardinalis ή Rodolia cardinalis. Αυτό το κολεόπτερο μοιάζει αρκετά στην εμφάνιση με τη γνωστή πασχαλίτσα. Ειδικώς οι προνύμφες του κολεοπτέρου, αλλά και τα τέλεια έντομα, καταβροχθίζουν αχόρταγα την ισέρυα σε όλα τα στάδια της αναπτύξεώς της. Τέλος, άλλος ένας φυσικός εχθρός για την καταπολέμηση εντόμων σαν την Icerya purchasi είναι το δίπτερο έντομο Cryptochaetum iceryae, που μοιάζει πολύ με μία μικρή μύγα και το οποίο κυρίως παρασιτεί εις βάρος της ισέρυας προκειμένου να αναπαραχθεί.
2009 έως σήμερα ©ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, Πρωτότυπες Κηποτεχνικές Διαμορφώσεις Ιδιωτικών Και Ιδιόχρηστων Κήπων