Διά χλόη και προβλήματα γκαζόν κατά τη συντήρηση γκαζόν ή περιποίηση χλοοτάπητα ως ο αποχρωματισμός γκαζόν από χειμερινές βροχοπτώσεις και το ξέπλυμα εδάφους, αυτό το κείμενο από τα άρθρα κηποτεχνίας και τα άρθρα κήπου διά την κατασκευή και συντήρηση κήπων, την αρχιτεκτονική κήπων, τη διαμόρφωση κήπου ή το αυτόματο πότισμα κήπου, προσδιορίζει σχετικές κηπουρικές εργασίες ή συμβουλές κηπουρικής. Όπως ισχύει διά τα υπόλοιπα κείμενα ή τα ΑΡΘΡΑ ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, έτσι και το παρόν άρθρο τελεί αυστηρώς υπό το καθεστώς νομικής προστασίας βάσει συμβολαιογραφικής πράξεως και σύννομων τεχνολογικών μέτρων προστασίας και διατάξεων ευρωπαϊκών Οδηγιών, νομικής βάσεως και του Νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας, συγγενικών δικαιωμάτων και πολιτιστικών θεμάτων μετά των σχετικών νεωτέρων τροποποιήσεων αυτού (Ν. 2121/93, άρ. 66Α), καθώς προσδιορίζεται εις τους όρους χρήσεως του ΙΣΤΟΤΟΠΟΥ της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ.
Η ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ κατ' επανάληψη επισημαίνει στις φίλες και τους φίλους της το γεγονός ο καλλωπιστικός χλοοτάπητας τον
οποίον διατηρούμε στον ιδιωτικό και ιδιόχρηστο κήπο έχει κάποιες ιδιαίτερες ανάγκες όσον αφορά στη φροντίδα του προκειμένου να διατηρείται κατά το δυνατόν ακμαίος για πάρα πολλά έτη. Ειδικώς η συντήρηση γκαζόν των ψυχρόφιλων ειδών όπου επικρατεί κάποια ή κάποιες ποικιλίες της φεστούκα καλαμοειδούς ή Festuca arundinacea, χαρακτηρίζεται μεταξύ άλλων από τις αυξημένες ανάγκες σε άρδευση ιδιαιτέρως κατά της έντονες ξηροθερμικές περιόδους. Η αυξημένη ποσότητα νερού πρέπει να χρησιμοποιηθεί προκειμένου η χλόη να έχει διαθέσιμους υδάτινους πόρους για να ανταπεξέλθει έναντι των θερμικών καταπονήσεων, αλλά και για να μπορεί να αξιοποιεί πιο αποτελεσματικά τα διαλυμένα θρεπτικά στοιχεία. Οι ανάγκες σε νερό περιορίζονται και ελαχιστοποιούνται κατά τις χρονικές περιόδους όπου επικρατούν οι χειμερινές κλιματολογικές συνθήκες. Βεβαίως, όμως, ακόμα και τότε το γρασίδι μπορεί να δέχεται πολύ νερό από τις βροχοπτώσεις. Αυτό το γεγονός μπορεί να οδηγήσει σε ορισμένα προβλήματα γκαζόν όσον αφορά στην περιποίηση χλοοτάπητα. Συγκεκριμένα, δεν αποκλείεται οι χειμερινές βροχοπτώσεις οι οποίες συνδυάζονται με πολλή υγρασία περιβάλλοντος, να οδηγήσουν σε φαινόμενα, όπως είναι για παράδειγμα ο αποχρωματισμός γκαζόν, που θα μας απασχολήσει στο παρόν κείμενο από τη δημοσιοποιημένη βάση δεδομένων με τα άρθρα κήπου της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ.
Παρ’ όλο που κάποιος θα πίστευε το ότι η τροφοδοσία του γκαζόν με βροχόνερο είναι κάτι το επιθυμητό, η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Βασικώς, όσον αφορά στην αξιοποίησή του έχει μεγάλη σημασία ο όγκος του νερού που διαβρέχει την έκταση όπου απλώνεται ο χλοοτάπητας του ιδιωτικού και ιδιόχρηστου κήπου, η ένταση της εξατμισοδιαπνοής, ο ρυθμός με τον οποίον καταλήγει στο έδαφος και φυσικώς, η κλίση και η σύσταση του εδάφους. Κατά τους χειμερινούς μήνες οι κλιματολογικές συνθήκες δεν είναι τέτοιας μορφής όπως συμβαίνει κατά το καλοκαίρι, όταν δηλαδή τα φυτά τα οποία απαρτίζουν το γρασίδι και η εξάτμιση του νερού απομακρύνουν τους αναγκαίους υδάτινους πόρους με πολύ γρήγορους ρυθμούς. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα το βροχόνερο να συσσωρεύεται σε μεγαλύτερη αναλογία στο εδαφικό υπόστρωμα που χρειάζεται το γκαζόν για να επιβιώσει. Επιπροσθέτως, τα εδάφη τα οποία υπάρχουν στους περισσότερους ελληνικούς κήπους δεν διακρίνονται για την εντυπωσιακή αποστραγγιστική ικανότητα προς μεγάλα βάθη, διότι έχουν σχετικώς βαριά σύσταση και δεν είναι καλά επεξεργασμένα. Έτσι, η συνεχής βροχόπτωση μπορεί να έχει δύο σημαντικές επιπτώσεις στην συμπεριφορά του ψυχρόφιλου γκαζόν τον χειμώνα. Μάλιστα αυτές οι επιπτώσεις έχουν αντίκτυπο στην καλαισθησία του χώρου, αλλά ενδέχεται να προξενήσουν και φυτοπαθολογικά προβλήματα τα οποία αναδεικνύονται όχι μόνο κατά την χειμερινή περίοδο, αλλά και αργότερα.
Η πρώτη σοβαρή επίπτωση σχετίζεται με την υπερσυγκέντρωση ύδατος σε ένα βάθος το οποίο δεν ξεπερνάει τα τριάντα με σαράντα εκατοστά. Το νερό επειδή το έδαφος δεν αποστραγγίζεται καλά ή είναι ρηχό από την φύση του ή για άλλους λόγους, παραμένει σε μία εδαφική περιοχή η οποία είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωση του γκαζόν. Αυτή η κατά κάποιον τρόπο πλημμύρα εκδιώχνει τον αέρα του εδαφικού υποστρώματος δημιουργώντας υπερβολική υγρασία και ασφυξία οι οποίες ταλαιπωρούν το ριζικό σύστημα, αλλά και το υπέργειο τμήμα των φυτών ειδικώς στην περιοχή του λαιμού τους, δηλαδή στην περιοχή του φυτού η οποία εφάπτεται της επιφανείας του εδάφους μόλις εξέρχεται από αυτό. Η σηψιρριζία, η επιβάρυνση της άχρηστης οργανικής ύλης ή thatch και η μελλοντική ανάπτυξη φυτοπαθογόνων μυκήτων παρατηρούνται συχνά σε αυτές τις περιπτώσεις.
Η δευτέρα περίπτωση η οποία εμφανίζεται με πολλή μεγαλύτερη συχνότητα και μπερδεύει πολλούς ιδιοκτήτες κήπων, που στερούνται σχετικής πείρας, είναι η εκδήλωση θρεπτικών δυσλειτουργιών. Συνήθως τα γρασίδια αποκτούν προβλήματα με τη στιλπνότητά τους, υποβαθμίζεται η χαρακτηριστική υγιής πράσινη απόχρωσή τους με την εμφάνιση ωχρών μεταχρωματισμών και παρεμποδίζονται οι φυσιολογικές λειτουργίες τους με επίπτωση να είναι περισσότερο εκτεθειμένα σε φυτοπαθογόνα παράσιτα. Μάλιστα, είναι επίσης συχνό φαινόμενο αυτά τα προβλήματα γκαζόν να διατηρούνται και να επιδρούν κατά τους επερχόμενους μήνες οδηγώντας ακόμα και τα μέχρι πρότινος εντυπωσιακά γκαζόν στο μαρασμό. Το τί συμβαίνει είναι πραγματικά πάρα πολύ απλό και ίσως για αυτό είναι τόσο επικίνδυνο. Συγκεκριμένα, το νερό της βροχής το οποίο εμποτίζει το έδαφος όταν ξεπεράσει ένα κρίσιμο μέγεθος όγκου αρχίζει να παρασέρνεται από τη βαρύτητα και την επίδραση γεωκλιματικών συνιστωσών σε βάθη στα οποία το γκαζόν δεν μπορεί να διοχετεύσει κατάλληλο ριζικό σύστημα ώστε να τραφεί. Εάν προσπαθήσουμε να εκλαϊκεύσουμε κάπως την τρισδιάστατη μορφή της διαδρομής που ακολουθεί σε γενικές γραμμές το νερό σε ένα έδαφος των συνηθισμένων ελληνικών ιδιωτικών και ιδιόχρηστων κήπων θα μπορούσαμε να πούμε απλοϊκώς ότι αυτή μοιάζει με ένα όρθιο αχλαδάκι όπου ο κύριος όγκος νερού συσσωρεύεται προς το κάτω τμήμα, ενώ πολύ λιγότερο υπάρχει προς το επάνω μέρος το οποίο είναι λεπτότερο από το υπόλοιπο αχλάδι. Αυτή η υποχώρηση του ύδατος σε μεγαλύτερα βάθη παρασέρνει μαζί και διάφορα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία τα οποία βρίσκονται μέσα στην μάζα του εδάφους και συχνά αυτό το φαινόμενο το ονομάζουμε "ξέπλυμα εδάφους". Συνήθως αυτά που παρασέρνονται γρήγορα σε μεγάλες ποσότητες είναι κυρίως τα αποθέματα αζώτου, δηλαδή του στοιχείου που είναι απολύτως απαραίτητο στο γκαζόν. Παραλλήλως, οι ενδεχόμενες χαμηλές περιβαλλοντικές θερμοκρασίες υποβαθμίζουν την θερμοκρασία του ανώτερου στρώματος του εδάφους σε χαμηλότερες τιμές της κλίμακος Κελσίου οι οποίες επηρεάζουν δυσμενώς την ικανότητα του γρασιδιού να αξιοποιήσει τα εναπομείναντα θρεπτικά στοιχεία. Κατά συνέπεια, η χλόη όταν το έδαφος ξεπλυθεί αρχίζει να αντιμετωπίζει προβλήματα τροφοπενιών. Αυτό είναι το μεγάλο μυστικό το οποίο εάν το διαχειριστούμε σωστά θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε ή να ελέγξουμε το πρόβλημα, αλλά απαιτούνται λεπτοί χειρισμοί διότι μπορεί να προξενήσουμε επιπρόσθετα προβλήματα.
Προκειμένου να καταλάβει κάποιος το φαινόμενο το οποίο σχετίζεται με το ξέπλυμα εδάφους θα αναφέρουμε ένα ακόμα απλό παράδειγμα. Όσοι έχουμε φυτά σε γλάστρες στο σπίτι πιθανώς θα έχουμε ακούσει ακόμα και από τις γιαγιάδες μας τη συμβουλή να μην τις ποτίζουμε υπερβολικώς, αλλά θα πρέπει να ρίχνουμε τόσο νερό στην γλάστρα, όσο χρειάζεται για να μην εκρέει από τον πυθμένα της. Με αυτόν τον τρόπο το νερό δεν παρασέρνει τα θρεπτικά στοιχεία από το χώμα του περιορισμένου χώρου της γλάστρας στο πιατάκι της ή στο πάτωμα και επιπλέον εξοικονομούμε νερό. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με το έδαφος με τη διαφορά ότι το νερό καταλήγει σε μεγαλύτερα βάθη. Όμως, όταν ο καιρός ζεστάνει και ανέβει η θερμοκρασία του χώματος ειδικώς κατά τους θερινούς μήνες, εξ αιτίας της εξατμίσεως πολλές χημικές ενώσεις οι οποίες παρασύρθηκαν σε μεγαλύτερα βάθη αντί να συνεχίσουν την πορεία τους προς τα κάτω ακολουθούν ανοδική πορεία με την επίδραση διαφόρων φαινομένων, όπως είναι για παράδειγμα τα τριχοειδή φαινόμενα, έχοντας την υπόσταση των αλάτων. Έτσι, το καλοκαίρι εάν δεν αρδευτεί καλά το γκαζόν ενδέχεται να υποφέρει από αλατότητα.
Η συντήρηση γκαζόν σε κλιματολογικές συνθήκες με έντονες χειμερινές βροχοπτώσεις απαιτεί προσοχή και καλή αντίληψη των εδαφοκλιματικών συνθηκών της περιοχής του κήπου. Μάλιστα, αυτή η εργασία γίνεται ακόμα πιο δύσκολη όταν η έκταση του χλοοτάπητα περιλαμβάνει ανισόπεδες επιφάνειες με κλίσεις και λακκούβες, διότι επηρεάζεται δυσμενώς και η αντοχή του γκαζόν σε φαινόμενα αποσαρθρώσεως των χωμάτινων επιφανειών. Θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα έτσι ώστε να υπάρχει τροφοδοσία σε θρεπτικά στοιχεία ακόμα και τον χειμώνα, αλλά να διεξάγεται με πολλή μεγάλη προσοχή διότι λάθος χορηγήσεις μπορεί να προξενήσουν άκαιρες αναπτύξεις του χόρτου ή μελλοντικές τοξικότητες ή αλατότητες. Στην αγορά διατίθενται σκευάσματα λιπασμάτων με εξειδικευμένη δράση κατά τους χειμερινούς μήνες, αλλά συνήθως έχουν σχετικώς αυξημένο κόστος. Τέλος, μπορεί να γίνουν παρεμβάσεις με πολύ συγκεκριμένα αζωτούχα λιπάσματα, αλλά με πολύ αυστηρές προϋποθέσεις και διαρκή μέριμνα από τον συντηρητή του κήπου για να αποφευχθούν πρόσθετες επιπλοκές.
2009 έως σήμερα ©ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, Πρωτότυπες Κηποτεχνικές Διαμορφώσεις Ιδιωτικών Και Ιδιόχρηστων Κήπων