Διά ωφέλιμα έντομα, όπως ο χρύσωπας Chrysoperla carnea, στη βιολογική καταπολέμηση ή φυτοπροστασία από φυτοπαθογόνα παράσιτα σαν τις μελίγκρες., αυτό το κείμενο από τα άρθρα κηποτεχνίας και τα άρθρα κήπου διά την κατασκευή και συντήρηση κήπων, την αρχιτεκτονική κήπων, τη διαμόρφωση κήπου ή το αυτόματο πότισμα κήπου, προσδιορίζει σχετικές κηπουρικές εργασίες ή συμβουλές κηπουρικής. Όπως ισχύει διά τα υπόλοιπα κείμενα ή τα ΑΡΘΡΑ ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, έτσι και το παρόν άρθρο τελεί αυστηρώς υπό το καθεστώς νομικής προστασίας βάσει συμβολαιογραφικής πράξεως και σύννομων τεχνολογικών μέτρων προστασίας και διατάξεων ευρωπαϊκών Οδηγιών, νομικής βάσεως και του Νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας, συγγενικών δικαιωμάτων και πολιτιστικών θεμάτων μετά των σχετικών νεωτέρων τροποποιήσεων αυτού (Ν. 2121/93, άρ. 66Α), καθώς προσδιορίζεται εις τους όρους χρήσεως του ΙΣΤΟΤΟΠΟΥ της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ.
Πολύ συχνά ο ρόλος που καλούνται να διαδραματίσουν τα χημικά εντομοκτόνα μπορεί να υποκατασταθεί από τη δράση
την οποία πραγματοποιούν τα ωφέλιμα έντομα. Η Φύση μετά από απίστευτες και μακροχρόνιες διαδικασίες εξελίξεως των ειδών έχει διαμορφώσει ένα τεράστιο οικοσύστημα όπου τα όντα συνδέονται αναμεταξύ τους με ποικιλότροπες σχέσεις αλληλεξαρτήσεως. Ένα από τα πιο ωφέλιμα έντομα το οποίο μπορεί να καταδιώξει για να εξολοθρεύσει ενοχλητικά φυτοπαθογόνα παράσιτα, όπως είναι οι μελίγκρες, αποτελεί ο χρύσωπας ή Chrysopa ή Chrysoperla carnea. Δυστυχώς, εξ αιτίας της άγνοιας κάποιοι άνθρωποι προσπαθούν να εξοντώνουν το συγκεκριμένο έντομο μόλις το εντοπίσουν θεωρώντας το σαν κάτι το οποίο μπορεί να αποβεί επιβλαβές για τον ανθρώπινο οργανισμό. Αλλά ο όμορφος χρύσωπας δεν υπάρχει περίπτωση να βλάψει τον άνθρωπο, ούτε να ενοχλήσει όπως κάμνουν τα κουνούπια. Στην πραγματικότητα το συγκεκριμένο έντομο όχι μόνο δεν προκαλεί καμμία βλάβη στον άνθρωπο, αλλά είναι ιδιαιτέρως επιφυλακτικό απέναντί του. Επιπροσθέτως, δεν είναι καθόλου ενοχλητικό, ούτε προκαλεί προβλήματα ακόμα και στα κατοικίδια ζώα του σπιτιού. Μάλιστα, καλό θα ήταν να γνωρίζουν οι φίλες και οι φίλοι της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ το ότι υπάρχει η ανεπιβεβαίωτη αντίληψη ότι η παρουσία του χρύσωπα σε ένα δωμάτιο μπορεί να περιορίσει το πλήθος των κουνουπιών μέσα σε αυτό.
Ο χρύσωπας, δηλαδή το είδος Chrysoperla carnea του γένους Chrysoperla, ανήκει στην οικογένεια των Χρυσωπιδών
(Chrysopidae) της τάξεως των Νευροπτέρων (Neuroptera). Όταν γίνει τέλειο έντομο είναι ευκίνητο, ενώ δεν ξεπερνάει σε μήκος τα περίπου δύο με δυόμισι εκατοστά χωρίς να υπολογίζονται οι μακριές κεραίες του. Το πολύ όμορφο χρώμα του είναι στιλπνό πρασινοκίτρινο. Το σώμα του είναι σχετικά λεπτό και επίμηκες. Στην κεφαλή του διακρίνονται τα τεράστια μάτια του, αλλά και οι μεγάλες κεραίες του. Επίσης, επάνω του ξεχωρίζουν οφθαλμοφανώς τα εντυπωσιακά διαφανή και ιδιαιτέρως ευμεγέθη πτερά του με μία ανεπαίσθητη πρασινωπή απόχρωση τα οποία έχουν ένα χαρακτηριστικά αεροδυναμικό σχήμα. Αυτά τα φτερά του δίδουν τη δυνατότητα να ίπταται με άνεση και χάρη. Αξίζει να τονισθεί το ότι έχει εξαιρετική ακουστική αντίληψη. Αυτό το ωφέλιμο έντομο το συναντάμε συχνότατα σε όλη την Ελλάδα και μας ενδιαφέρουν οι διατροφικές του προτιμήσεις. Όταν είναι τέλειο έντομο προτιμάει τη γύρη και τις μελιτώδεις ουσίες οι οποίες εκκρίνονται από τμήματα των φυτών, κυρίως τα άνθη. Όμως, όταν βρίσκεται στο στάδιο της προνύμφης είναι τρομακτικό αρπακτικό το οποίο εξοντώνει ανελέητα πολλά επιβλαβή παράσιτα του κήπου όπως είναι για παράδειγμα οι μελίγκρες, οι θρίπες και οι τετράνυχοι.
Η εσπερινή παραγωγή των αυγών από το θηλυκό άτομο γίνεται κατά λίγες εκατοντάδες κυρίως την άνοιξη, αλλά και το καλοκαίρι σε φυτά όπου εμφανίζονται υψηλές συγκεντρώσεις πληθυσμών των υποψήφιων θηραμάτων τους. Το αργότερο σε μία εβδομάδα εκκολάπτονται οι προνύμφες οι οποίες πολλές φορές θηρεύουν την τροφή τους στα τυφλά μέχρι να περάσουν στο στάδιο της επόμενης φυσικής μεταμορφώσεώς τους. Ο κύκλος της ζωής του χρύσωπα, η ενεργητικότητα της προνύμφης και η ανάπτυξη νέων γενεών επηρεάζονται ιδιαίτερα από τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος. Όσο πιο ακραίες οι τιμές της θερμοκρασίας, τόσο πιο δύσκολη είναι η αναπαραγωγή και επιβίωσή του. Για αυτό σε έναν ελληνικό ιδιωτικό και ιδιόχρηστο κήπο θα εντοπίσουμε περισσότερους χρύσωπες την άνοιξη και το φθινόπωρο, ενώ κατά το θέρος μπορεί να παρατηρήσουμε τέλεια έντομα το βράδυ να μετακινούνται μέσα στα δωμάτια του σπιτιού ή να κάθονται ακίνητα σε τοίχους και παράθυρα.
Κλείνοντας, αξίζει να αναφέρουμε το ότι ο χρύσωπας αναλόγως του βιολογικού του σταδίου παρουσιάζει σημαντική διαφορετική ανθεκτικότητα ή ανοχή σε κάποια φυτοφάρμακα. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι είναι άτρωτος. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί υπό προϋποθέσεις σαν όπλο στη βιολογική καταπολέμηση και το έλεγχο για τα φυτοπαθογόνα παράσιτα, αλλά σε έναν κήπο τίποτα δεν εξασφαλίζει το ότι ο πληθυσμός του θα παραμείνει αμετακίνητος στην περιοχή που θέλουμε και δεν θα μεταναστεύσει σε άλλες περιοχές. Σε γενικές γραμμές είναι ένα ιδιαιτέρως ωφέλιμο έντομο το οποίο χρήζει σεβασμού και προστασίας.
2009 έως σήμερα ©ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, Πρωτότυπες Κηποτεχνικές Διαμορφώσεις Ιδιωτικών Και Ιδιόχρηστων Κήπων