Διά στήριξη φυτών, το ριζικό σύστημα και την επίδραση που έχει ο άνεμος στη σταθερότητα φυτών κήπου, αυτό το κείμενο από τα άρθρα κηποτεχνίας και τα άρθρα κήπου διά την κατασκευή και συντήρηση κήπων, την αρχιτεκτονική κήπων, τη διαμόρφωση κήπου ή το αυτόματο πότισμα κήπου, προσδιορίζει σχετικές κηπουρικές εργασίες ή συμβουλές κηπουρικής. Όπως ισχύει διά τα υπόλοιπα κείμενα ή τα ΑΡΘΡΑ ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, έτσι και το παρόν άρθρο τελεί αυστηρώς υπό το καθεστώς νομικής προστασίας βάσει συμβολαιογραφικής πράξεως και σύννομων τεχνολογικών μέτρων προστασίας και διατάξεων ευρωπαϊκών Οδηγιών, νομικής βάσεως και του Νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας, συγγενικών δικαιωμάτων και πολιτιστικών θεμάτων μετά των σχετικών νεωτέρων τροποποιήσεων αυτού (Ν. 2121/93, άρ. 66Α), καθώς προσδιορίζεται εις τους όρους χρήσεως του ΙΣΤΟΤΟΠΟΥ της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ.
Στο πλαίσιο της εκτελέσεως των κηπουρικών εργασιών κατά τη συντήρηση κήπων εντάσσεται και ο διαρκής έλεγχος της
σταθερότητος διαφόρων καλλωπιστικών φυτών, θάμνων ή δένδρων, τα οποία διακοσμούν τους ελληνικούς ιδιωτικούς και ιδιόχρηστους κήπους. Η ανάγκη για τη διεξαγωγή του συγκεκριμένου ελέγχου γίνεται περισσότερο επιτακτική ιδιαιτέρως όταν τα φυτά είναι υπερβολικώς εκτεθειμένα στους δυνατούς ανέμους και ενδεχομένως, βρίσκονται εντός ή πλησίον γκαζόν ή όταν το έδαφος είναι πολύ χαλαρό, καθώς και όταν είναι φυτεμένα εντός περιορισμένων χώρων σε υψηλότερα επίπεδα εν συγκρίσει ως προς την επιφάνεια του υπολοίπου εδάφους, όπως συμβαίνει για παράδειγμα στα υπερυψωμένα παρτέρια ή πρασιές. Δυστυχώς, είναι αρκετά συνηθισμένη η περίπτωση κατά την οποία ερχόμαστε αντιμέτωποι με δυσάρεστα φαινόμενα ανατροπής ή μεταθέσεως του νοητού κατακορύφου άξονος των φυτών και ιδίως των δέντρων. Τέτοια γεγονότα δημιουργούν τόσο αισθητικά προβλήματα στον κήπο, όσο και δυσκολίες στην διαδικασία συντηρήσεώς του, αλλά κυρίως πιστοποιούν μία επικίνδυνη κατάσταση η οποία ενδέχεται στο μέλλον να οδηγήσει σε τραυματισμούς και ζημίες εάν κάποιο δένδρο απολέσει πλήρως την ικανότητα σταθερότητος την οποία του προσφέρουν η βαρύτητα και το ριζικό σύστημά του. Με αυτό το κείμενο από τα δημοσιευμένα άρθρα κήπου, η ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ θα προσφέρει προς τις φίλες και τους φίλους της μερικές χρήσιμες συμβουλές περί του θέματος.
Τα καλλωπιστικά φυτά που καλλιεργούμε στον κήπο μας, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, χρησιμοποιούν το ριζικό σύστημα προκειμένου μεταξύ άλλων να εξασφαλίζουν διαρκώς την σταθερότητά τους στον τόπο όπου έχουν φυτρώσει ή φυτευθεί από εμάς. Το δαιδαλώδες σχήμα των ριζών και η επέκτασή τους στο εδαφικό υπόστρωμα, αυξάνουν την επιφάνειά του ριζικού συστήματος αλλά και δημιουργούν τις προϋποθέσεις έτσι ώστε να εξασφαλίζονται οι αναγκαίες δομές προκειμένου να αγκιστρώνεται το φυτό στο χώμα. Ο τρόπος και ο ρυθμός με τους οποίους διαμορφώνονται οι ρίζες είναι συνάρτηση πολλών παραμέτρων εκ των οποίων οι βασικότερες είναι οι εδαφοκλιματικές συνθήκες του μικροπεριβάλλοντος του κήπου, η υγεία και η φροντίδα περί υγιεινής του κάθε φυτού, ο ανταγωνισμός ή η αλληλοπάθεια με άλλα φυτά, αλλά και το ίδιο το είδος του φυτού. Όμως, αυτό που έχει ιδιαιτέρα σημασία να επισημάνουμε είναι το γεγονός ότι το ριζικό σύστημα όταν αναπτύσσεται επιδιώκει την επέκτασή του προς όλες τις κατευθύνσεις μέσα στο έδαφος για να εξασφαλίζεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τόσο η στήριξη φυτών, όσο και η πρόσληψη του νερού και των θρεπτικών στοιχείων, ενώ ταυτοχρόνως δίδεται έμφαση στην προσπάθεια να οικοδομηθεί με τέτοιον τρόπον κατά τον οποίον να μπορεί το κάθε φυτό να ανταπεξέρχεται τουλάχιστον ικανοποιητικώς σε πάγιες ή διαρκείς καταπονήσεις τις οποίες υφίσταται, όπως είναι για παράδειγμα αυτές τις οποίες προκαλεί ο άνεμος.
Όσον αφορά στην κηποτεχνία γίνονται αρκετά συχνά φυτεύσεις οι οποίες δεν εξασφαλίζουν τις προϋποθέσεις για μία
φυσιολογική ανάπτυξη στο ριζικό σύστημα. Είτε από άγνοια, είτε από παρόρμηση, είτε εξ αιτίας άλλων λόγων, έχουμε διαπιστώσει ότι πάρα πολλές φίλες και πολλοί φίλοι μας απέκτησαν κήπους οι οποίοι διαθέτουν καλλωπιστικά φυτά τα οποία αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα με τη σταθερότητα. Όταν εγκαθιστούμε φυτά σε περιορισμένους χώρους εδάφους, τότε είναι ευνόητο το ότι δεν θα μπορέσουν να διαμορφώσουν μία εκτεταμένη φυσιολογική δομή του ριζικού συστήματος με επίπτωση όταν το κέντρο βάρος του φυτού μετατοπίζεται επικίνδυνα κυρίως λόγω των ανέμων, να μην μπορεί να διατηρηθεί ευθυτενές καθώς πρέπει να είναι φυσιολογικώς. Επιπροσθέτως, η φύτευση πλησίον ή εντός του καλλωπιστικού γκαζόν δεν ενδείκνυται κατά κανόνα για φυτά τα οποία αποκτούν μεγάλο ύψος ή έχουν εκτεταμένη φυλλική επιφάνεια που προξενεί μεγάλη αντίσταση κατά των αερίων μαζών διότι, μεταξύ άλλων, η συνεχώς αυξημένη υγρασία του εδάφους σε συνδυασμό με την απουσία πετρωμάτων, αφού στο γκαζόν δεν ενδείκνυται να υπάρχουν μεγάλες πέτρες στα ανώτερα επίπεδα του εδάφους, στερούν από το χώμα την δυνατότητα να διατηρείται συνεκτικό. Όταν λοιπόν αυτές οι ρίζες δεν είναι βαθιές ή είναι περιορισμένες ή έχουν απλωθεί περισσότερο προς την υγρή μεριά του γκαζόν, τότε απλούστατα όταν τους ασκηθεί πίεση από το υπέργειο τμήμα του φυτού θα μετακινηθούν βιαίως. Έτσι, δεν μπορούν να υποστηρίξουν ικανοποιητικώς το φυτό διότι μοιάζουν σαν σκοινιά τα οποία βυθίζονται μέσα σε βούτυρο. Για να το καταλάβει καλύτερα κάποιος αυτό ας φανταστεί τη διαφορά που υπάρχει στο χώμα που πιάνουμε στην χούφτα μας όταν είναι ξηρό εν αντιθέσει ως προς αυτό όταν είναι λασπώδες, αφού στην μεν πρώτη περίπτωση είναι σκληρό, τραχύ, δύσπλαστο, ενώ στην άλλη είναι εύπλαστο και γλοιώδες.
Τέλος, θα αναφερθούμε ίσως στην πιο συνηθισμένη προβληματική κατάσταση φυτεύσεως η οποία θέτει σε σοβαρό κίνδυνο τη σταθερότητα ή στήριξη φυτών κυρίως εξ αιτίας της επιδράσεως των ισχυρών ανέμων. Αυτή αφορά στους περίφημους φράχτες που επιδιώκουμε να δημιουργούμε με τα φυτά, ώστε τις περισσότερες φορές στην ουσία να εξασφαλίζουμε την απομόνωση του προσωπικού μας χώρου από αδιάκριτα βλέμματα ή την απόκρυψη οποιασδήποτε εικόνος την οποία αξιολογούμε ως αντιαισθητικής. Υπάρχει η μανία να φυτεύονται θάμνοι ή κυρίως δένδρα, όπως είναι τα λέιλαντ και τα γκολντ κρεστ, πλησίον τοιχίων με βαθιές βάσεις τα οποία οριοθετούν τα σύνορα του χώρου μας. Μάλιστα, δεν είναι λίγες οι φορές κατά τις οποίες αρκετοί άνθρωποι προκειμένου να εμπλουτίσουν το εδαφικό υπόστρωμα του κήπου ή ακόμα χειρότερα για να εξαφανίσουν υπολείμματα οικοδομικών δραστηριοτήτων, προσθέτουν φερτό κηπόχωμα με αποτέλεσμα να ανεβάζουν την στάθμη του εδάφους ως προς τα θεμέλια των τοιχίων. Όταν συμβαίνει αυτό, όμως, στην ουσία εξαναγκάζουμε τα φυτά να μην αναπτύξουν την ριζική τους επιφάνεια προς την πλευρά του τειχίου εκ της οποίας ουσιαστικώς θα προέρχεται η πηγή της καταπονήσεως. Επίσης, οι φίλες και οι φίλοι της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ δεν θα πρέπει να τρέφουν αυταπάτες θεωρώντας το ότι είναι ασφαλείς όταν αποκρύπτουν αντιαισθητικούς τοίχους με δέντρα, διότι οι αέριες μάζες όταν προσκρούουν ιδιαιτέρως σε υψηλά, σταθερά και αδιαπέραστα εμπόδια, διαμορφώνουν τέτοια στροφορμή και κινητική ενέργεια, ώστε οι περιδινήσεις των ανακλωμένων και στροβιλιζόμενων αερίων μαζών να είναι εξίσου επικίνδυνες. Ομοίως, οι περιδινήσεις και οι στροβιλισμοί οι οποίοι προξενούνται από φυτοφράκτες δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητοι. Έτσι, λοιπόν, καλό θα ήταν όταν υπάρχει η πολεοδομική δυνατότητα και η επιθυμία για να εγκατασταθούν φυτά πολύ κοντά σε τοιχία των οποίων τα θεμέλια βυθίζονται αρκετά στο έδαφος ή σε λωρίδες γης οι οποίες απέχουν λίγο από θεμέλια οικοδομών, όπως για παράδειγμα είναι αποστάσεις μικρότερες του ενάμιση μέτρου, τότε χρειάζεται να ληφθεί μέριμνα έτσι ώστε να επιλέγονται κατάλληλα φυτά όσον αφορά στην μελλοντική επέκταση για το ριζικό σύστημα.
Δυστυχώς, εάν παρατηρηθούν προβλήματα με τη στήριξη φυτών και κάποια έχουν υποστεί μετατόπιση εκ της φυσιολογικής τους θέσεως αποδεικνύεται εκ των πραγμάτων το ότι υπάρχει πρόβλημα με τη διαμόρφωση του χώρου πρασίνου. Συνήθως, οι θάμνοι οι οποίοι υφίστανται τέτοιου είδους ζημίες, ακόμα και εάν είναι ογκώδεις, μπορούν να αποκατασταθούν αναλόγως της περιπτώσεως με μία σειρά ενεργειών, όπως είναι η δυναμική επαναφορά στην αρχική θέση του, η τροποποίηση του κλαδέματος, η αναγκαστική επιχωμάτωση για εδαφοκάλυψη εκτεθειμένων ριζών ή η υποστήριξη με διάφορα σταθερά και ισχυρά μέσα. Αντιθέτως, το πρόβλημα είναι πολύ μεγάλο όταν εντοπίζεται σε δένδρα και ιδιαιτέρως όσα είναι μεγάλης ηλικίας ή πολύ υψηλά. Σε αυτές τις περιπτώσεις πάρα πολλές φορές απαιτείται η καρατόμηση του δένδρου για λόγους ασφαλείας. Όμως, μπορεί κάποια εξ αυτών να επιδέχονται αντιμετωπίσεως, αλλά αυτό είναι μία κοπιαστική και ίσως επικίνδυνη εργασία, αφού μπορεί να περιλαμβάνει εντατική έλξη προς την ομαλή θέση στηρίξεως και ειδικά μέτρα αντιστηρίξεως με ιμάντες ή άλλα μέσα, όπως είναι για παράδειγμα τα βυθιζόμενα εκτεινόμενα άγκιστρα σε τουλάχιστον τρία σημεία του ορίζοντα.
Οι πελάτες και συνεργάτες μας, καθώς και οι φίλες και οι φίλοι της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, γνωρίζουν πολύ καλά το γεγονός ότι με βάση την κηποτεχνική νοοτροπία μας ενδιαφερόμαστε περισσότερο για την ασφάλεια και μακροβιότητα των δημιουργημάτων μας και όχι να ικανοποιούμε την παρορμητική διάθεση ορισμένων ανθρώπων οι οποίοι από πείρας γνωρίζουμε ότι τελικώς θα εξαναγκαστούν να εφαρμόσουν τις συμβουλές μας στο μέλλον όταν, όμως, όλα θα γίνονται πιο δύσκολα τότε. Για αυτό και είναι πάγια αρχή μας να μην αναλαμβάνουμε εργολαβίες οι οποίες εμπεριέχουν κινδύνους για τους μελλοντικούς χρήστες των χώρων πρασίνου, αφού οι συνεργασίες μας ερείδονται επί της λογικής και του αισθήματος ασφαλείας.
2009 έως σήμερα ©ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, Πρωτότυπες Κηποτεχνικές Διαμορφώσεις Ιδιωτικών Και Ιδιόχρηστων Κήπων