Διά καταπολέμηση ζιζανίων, ζιζανιοκτόνα φυτοφάρμακα ή herbicides και ζιζάνια ή weeds εις το γκαζόν, αυτό το κείμενο από τα άρθρα κηποτεχνίας και τα άρθρα κήπου διά την κατασκευή και συντήρηση κήπων, την αρχιτεκτονική κήπων, τη διαμόρφωση κήπου ή το αυτόματο πότισμα κήπου, προσδιορίζει σχετικές κηπουρικές εργασίες ή συμβουλές κηπουρικής. Όπως ισχύει διά τα υπόλοιπα κείμενα ή τα ΑΡΘΡΑ ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, έτσι και το παρόν άρθρο τελεί αυστηρώς υπό το καθεστώς νομικής προστασίας βάσει συμβολαιογραφικής πράξεως και σύννομων τεχνολογικών μέτρων προστασίας και διατάξεων ευρωπαϊκών Οδηγιών, νομικής βάσεως και του Νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας, συγγενικών δικαιωμάτων και πολιτιστικών θεμάτων μετά των σχετικών νεωτέρων τροποποιήσεων αυτού (Ν. 2121/93, άρ. 66Α), καθώς προσδιορίζεται εις τους όρους χρήσεως του ΙΣΤΟΤΟΠΟΥ της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ.
Ένα από τα πιο συχνά προβλήματα το οποίο ανακύπτει προκαλώντας έντονες ανησυχίες στους ιδιοκτήτες ιδιωτικών και
ιδιόχρηστων χώρων πρασίνου, είναι τα ζιζάνια ή weeds. Φύονται αυθαιρέτως όπου βρίσκουν πρόσφορο έδαφος και συνήθως, η εξόντωσή τους είναι μία από τις δύσκολες ή μακροχρόνιες κηπουρικές εργασίες. Δεν είναι τυχαίο το ότι από τις πιο συχνές απορίες, που εκδηλώνουν οι φίλες και οι φίλοι της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, είναι αυτές οι οποίες αφορούν στην καταπολέμηση ζιζανίων με ζιζανιοκτόνα φυτοφάρμακα ή herbicides. Ιδιαιτέρα έμφαση δίδεται στην περίπτωση του γκαζόν το οποίο εξ αιτίας της εκτεταμένης επιφάνειάς του είναι περισσότερο ευάλωτο στον ανταγωνισμό από τα ζιζάνια. Μάλιστα, η ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ εκτιμά το ότι η αντιαισθητική παρουσία ζιζανίων στην έκταση του χλοοτάπητα επιδεινώνεται στην περίπτωση των ψυχρόφιλων γκαζόν και ιδίως εκείνων όπου υπάρχει μεγάλη συγκέντρωση από καλαμοειδή φεστούκα, δηλαδή Festuca arundinacea. Δυστυχώς, η πρακτική εμπειρία μας υποχρεώνει να επισημάνουμε το γεγονός ότι τα ζιζάνια θα εμφανίζονται για όσο χρονικό διάστημα διατηρούμε έναν χώρο πρασίνου είτε με μικρότερη, είτε με μεγαλύτερη συχνότητα, αλλά μπορούμε να επιτύχουμε τον περιορισμό της παρουσίας τους, κυρίως στο γκαζόν, που ενδιαφέρει περισσότερο. Βεβαίως, η γεωργική χημική βιομηχανία είναι εις θέσιν να προσφέρει ποικίλα ζιζανιοκτόνα φυτοφάρμακα για να προστατευθούμε άλλοτε με επιτυχία και άλλες φορές με όχι τόσο ικανοποιητικά αποτελέσματα, αλλά πρακτικώς η εφαρμογή τους ειδικώς εντός του αστικού πολεοδομικού ιστού δεν είναι τόσο εύκολη υπόθεση, αφού υπόκειται σε αυστηρούς φυτοϋγειονομικούς κανόνες και απαιτεί αρκετές φορές εκλεπτυσμένη στρατηγική εφαρμογής ώστε να μην ζημιωθούν τα χρήσιμα για εμάς φυτά.
Τα ζιζανιοκτόνα φυτοφάρμακα κατατάσσονται σε διάφορες κατηγορίες βάσει αντιστοίχων κριτηρίων και θα αναφέρουμε εν τάχει αυτές που εκτιμούμε στην ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ ότι απασχολούν περισσότερο την κηποτεχνία διότι βεβαίως υπάρχουν αρκετές επιπρόσθετες κατηγοριοποιήσεις. Έτσι λοιπόν, εάν μας ενδιαφέρει ο τρόπος με τον οποίον ασκούν τη δράση τους κατά των ζιζανίων αυτά τα προϊόντα διακρίνονται κυρίως σε τρεις γενικές ομάδες: α΄) ΔΙΑΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΑ ζιζανιοκτόνα, όπου περιλαμβάνονται όσα σκευάσματα περιέχουν δραστικές ουσίες οι οποίες εισχωρούν και μπορούν να κυκλοφορούν στο εσωτερικό των ζιζανίων από το φύλλωμα έως το ριζικό σύστημα, β΄) ΕΠΑΦΗΣ ζιζανιοκτόνα των οποίων η δράση ασκείται και περιορίζεται επί συγκεκριμένης επιφανείας των φυτών αμέσως μόλις οι δραστικές ουσίες έρθουν σε επαφή με το συγκεκριμένο φυτικό ιστό, και γ΄) ΕΔΑΦΟΥΣ ζιζανιοκτόνα ή ζιζανιοκτόνα εδαφικής εφαρμογής, με ρόλο να απελευθερώνουν δραστικές ουσίες στα ανώτερα τμήματα του εδάφους, έτσι ώστε να προκαλούν αναστολή ή περιορισμό ή απαγόρευση της διαδικασίας φυτρώματος ή βλαστήσεως σπόρων και φυτών τα οποία είναι επιβλαβή για τα καλλωπιστικά φυτά κήπου. Αντιθέτως, εάν μελετάμε τα ζιζανιοκτόνα λαμβάνοντας υπ' όψιν το εύρος εφαρμογής κατά των ζιζανίων, τότε αυτά κατηγοριοποιούνται, κυρίως σε: α΄) ΚΑΘΟΛΙΚΑ ζιζανιοκτόνα, με ικανότητα να εξολοθρεύουν θεωρητικώς άπαντα τα ζιζάνια χωρίς καμμία διάκριση, και β΄) ΕΚΛΕΚΤΙΚΑ ζιζανιοκτόνα των οποίων οι περιεχόμενες δραστικές ουσίες στοχεύουν στην επιλεκτική εξόντωση κάποιων ζιζανίων, ενώ άλλα ζιζάνια παραμένουν άθικτα. Άλλη μορφή κατηγοριοποιήσεως για τα ζιζανιοκτόνα σχετίζεται με το χρόνο δράσεώς τους όσον αφορά στο στάδιο αναπτύξεως των καλλιεργούμενων φυτών. Δηλαδή, σε αυτήν την τελευταία περίπτωση περιλαμβάνονται τα: α΄) ΠΡΟΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΙΚΑ ή ΠΡΟΔΡΟΜΑ ζιζανιοκτόνα, δηλαδή εκείνα τα φυτοφάρμακα τα οποία χορηγούνται προτού προβούμε σε οποιαδήποτε εργασία σποράς ή φυτεύσεως, όπως συμβαίνει για παράδειγμα με το γκαζόν, β΄) ΠΡΟΦΥΤΡΩΤΙΚΑ ζιζανιοκτόνα, δηλαδή όσα δρουν κατά το στάδιο αμέσως μετά από την σπορά της ωφέλιμης καλλιέργειας, και γ΄) ΜΕΤΑΦΥΤΡΩΤΙΚΑ ζιζανιοκτόνα, δηλαδή όσα καταπολεμούν τα ζιζάνια τα οποία φύονται στην ωφέλιμη καλλιέργεια όταν αυτή έχει πια φυτρώσει και εγκατασταθεί μέσα στον ιδιωτικό και ιδιόχρηστο κήπο.
Τέλος, τα σκευάσματα των ζιζανιοκτόνων χωρίζονται σε ποικίλες κατηγορίες με βάση τη μορφή με την οποία έχουν παρασκευασθεί, οπότε φέρουν επί της συσκευασίας τους συγκεκριμένες σημάνσεις, αλλά και με βάση διάφορα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της φυλλικής επιφανείας των ζιζανίων ή του βιολογικού κύκλου ή της βοτανικής κατατάξεώς τους. Έτσι, έχουμε για παράδειγμα τα κοκκώδη ζιζανιοκτόνα ή τα υδατοδιαλυτά ζιζανιοκτόνα, όπως επίσης τα ζιζανιοκτόνα κατά των πλατύφυλλων ζιζανίων, τα ζιζανιοκτόνα κατά των αγρωστωδών ζιζανίων τα οποία είναι στενόφυλλα ή τα ζιζανιοκτόνα κατά των ετήσιων, αλλά και πολυετών ζιζανίων.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ το ότι τα ζιζανιοκτόνα συνιστούν ισχυρά φυτοφάρμακα και η δημιουργία τους είναι προϊόν συνδυασμένης γνώσεως αρκετών επιστημονικών κλάδων, όπως είναι για παράδειγμα η γενετική, η γεωπονία, η φυσική και η χημεία. Οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει και συνεχίζουν να ανακαλύπτουν γνώσεις περί της ζωής των φυτών οι οποίες διαρκώς παρέχουν όλο και περισσότερες ή πιο εξειδικευμένες πληροφορίες περί της εξοντώσεως των ζιζανίων. Όπως έχουμε παρατηρήσει στην ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ κατά την εκτέλεση των εργασιών κηποτεχνίας, όταν λαμβάνει χώρα από τη μεριά μας η διαδικασία της κατασκευής και συντηρήσεως κήπων, δυστυχώς ο περισσότερος κόσμος θεωρεί ότι τα ζιζανιοκτόνα είναι ένα απλά και ακίνδυνα προϊόντα, έτσι ώστε να είναι η δυνατή η εφαρμογή τους χωρίς κανένα περιορισμό. Αυτό δεν είναι σωστό γιατί τα ζιζανιοκτόνα πολλές φορές εάν χρησιμοποιούνται χωρίς να ακολουθούνται απαραιτήτως κάποιοι κανόνες υπάρχει ενδεχόμενο εκδηλώσεως σοβαρών βλαβών τόσο στον ανθρώπινο οργανισμό, όσο και στο περιβάλλον σε βραχυπρόθεσμο ή μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα. Οπωσδήποτε δεν πρέπει να λησμονούμε το γεγονός ότι τα ζιζανιοκτόνα φυτοφάρμακα είναι χημικά μείγματα με δραστικές ουσίες οι οποίες στοχεύουν ποικιλοτρόπως στην διατάραξη της φυσικής λειτουργίας των φυτικών οργανισμών, ακόμα και σε μικροσκοπικό επίπεδο όπου οι λειτουργίες των φυτικών κυττάρων παρουσιάζουν κάποιες φορές αξιοσημείωτες αναλογίες με τις αντίστοιχες των ζωικών κυττάρων τα οποία ανήκουν στα πρωτεύοντα θηλαστικά. Τα ζιζανιοκτόνα δύνανται να αποσκοπούν για παράδειγμα στο να δημιουργούν ανωμαλία στην διαδικασία της διαιρέσεως και πολλαπλασιασμού των φυτικών κυττάρων ή στον ρυθμό αναπτύξεως των φυτικών ιστών ή στην διαδικασία της φωτοσυνθέσεως. Επίσης, μπορεί να προκαλούν κωλύματα κατά την διαδικασία γενετικών λειτουργιών ή κατά το σχηματισμό και αξιοποίηση ενζύμων τα οποία χρειάζονται τα φυτά για να εκτελέσουν φυσιολογικώς ποικίλες λειτουργίες τους. Το να αγοράσει ένα άτομο ορισμένα ζιζανιοκτόνα φυτοφάρμακα από την αγορά για να τα εφαρμόσει στον κήπο του δεν είναι μία απλή ενέργεια, αφού πρέπει υποχρεωτικώς να γνωρίζει επακριβώς τί ζιζάνια θα καταπολεμήσει, γιατί θα τα εξοντώσει και τί σκοπεύει να καλλιεργήσει μελλοντικώς στον κήπο του.
Η εφαρμογή ενός ζιζανιοκτόνου σκευάσματος ή μείγματος από το συνδυασμό περισσότερων ζιζανιοκτόνων στον ιδιωτικό και ιδιόχρηστο χώρο πρασίνου υπόκειται σε φυτοϋγειονομικούς περιορισμούς. Επιπροσθέτως, ο καθένας από εμάς αντιλαμβάνεται το ότι ένας κήπος δεν προσφέρει τις ίδιες ευκολίες φυτοπροστατευτικών επεμβάσεων καθώς συμβαίνει σε μία ελεύθερη ή υπαίθρια γεωργική καλλιέργεια, αφού αυτός χρησιμοποιείται για ψυχαγωγία συνεχώς από ανθρώπους οι οποίοι δεν έχουν κατάλληλες γεωργικές γνώσεις ή ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες πληθυσμού, όπως είναι τα μικρά παιδιά, οι εγκυμονούσες γυναίκες και οι ηλικιωμένοι, ενώ η ύπαρξη του κήπου εντοπίζεται κατά κανόνα μέσα σε έναν κατοικημένο αστικό ή περιαστικό ιστό όπου δεν μπορεί ο οποιοσδήποτε να δρα ανεξελέγκτως με το πρόσχημα ότι ενεργεί αποκλειστικώς σε έναν χώρο ο οποίος αποτελεί ιδιωτική περιουσία.
Προτού χρησιμοποιήσουμε ένα τέτοιο σκεύασμα θα πρέπει οπωσδήποτε να γνωρίζουμε από τα δεδομένα ασφαλείας του
ζιζανιοκτόνου το τί είδους υπολειμματική παρουσία και δράση θα έχει στο έδαφος, καθώς και με ποίες προϋποθέσεις υγρασίας και θερμοκρασίας δρα για την καταπολέμηση ζιζανίων. Επιπροσθέτως, αναλόγως της συστάσεως του εδάφους ένα ζιζανιοκτόνο μπορεί να έχει διαφορετική αποτελεσματικότητα και να χρειάζεται να διαφοροποιούμε την δοσολογία του, αφού για παράδειγμα τα συνηθισμένα ελληνικά αργιλοπηλώδη εδάφη ενδεχομένως να απαιτούν αυξημένες δοσολογίες ή να απαγορεύουν την εφαρμογή ορισμένων προϊόντων. Από την άλλη μεριά είναι ευνόητο το ότι απαγορεύεται να εξοντώνουμε ζιζάνια με ζιζανιοκτόνα όταν φυσάνε άνεμοι ή όταν βρέχει, αλλά πρέπει να ακολουθούμε πιστά τις υποδείξεις της κατασκευάστριας βιομηχανίας όσον αφορά στις κλιματολογικές συνθήκες και το επίπεδο υγιεινής της ωφέλιμης καλλιέργειας την οποία επιθυμούμε να προστατεύσουμε. Ομοίως, απαγορεύεται η χρήση τους άνευ ειδικών μέτρων αυτοπροστασίας διότι μπορεί να ευθύνονται για την εμφάνιση διαφόρων προβλημάτων και επικίνδυνων παθογόνων καταστάσεων στον ανθρώπινο οργανισμό, όπως είναι για παράδειγμα η εκδήλωση αλλεργιών, δηλητηριάσεων ή αναπνευστικών και δερματικών παθήσεων. Αλλά και στα ζώα μπορεί να προξενήσουν δηλητηριάσεις ειδικώς εάν καταναλωθούν σε μεγάλες ποσότητες ψεκασμένα φυτά, αφού κάποια ζιζανιοκτόνα περιέχουν δραστικές ουσίες οι οποίες καθιστούν τα ζιζάνια ιδιαιτέρως εύγευστα κυρίως σε παραγωγικά ζώα, όπως είναι τα πρόβατα και κότες, αλλά και σε κατοικίδια ζώα, όπως είναι οι γάτες, οι σκύλοι, τα ιγκουάνα, τα κουνελάκια ή τα χαμστεράκια, που τρώνε γρασίδι και χόρτα σαν φυτοφάγα ή προκειμένου να αντιμετωπίσουν στομαχικές διαταραχές τους.
Η άσκοπη και ανεύθυνη χρήση χημικών ζιζανιοκτόνων μπορεί να βλάψει ακόμα και ανεπανόρθωτα το φυσικό περιβάλλον ειδικώς εάν ο κήπος μας βρίσκεται κοντά σε αξιοποιήσιμα υπόγεια ύδατα, αφού υπάρχει σοβαρότατο ενδεχόμενο να παρασυρθούν τα χημικά από τα νερά της βροχής ή της αρδεύσεως. Ομοίως, μπορούν να καταστήσουν αδύνατη μία καλλιέργεια για μεγάλο χρονικό διάστημα, όπως αυτή του γκαζόν, καθώς και να καταστρέψουν άλλα ωφέλιμα καλλωπιστικά φυτά εξ αιτίας της αδυναμίας μας να ελέγξουμε τη σωστή εφαρμογή των σκευασμάτων. Από την άλλη μεριά η συχνή χρήση ζιζανιοκτόνων το μόνο που θα επιτύχει είναι μακροχρονίως να δημιουργήσει συνθήκες αναπτύξεως ανοχής ή αντοχής για τα ζιζάνια με επίπτωση να αδυνατούμε τελικώς να τα εξοντώσουμε. Για αυτό η εφαρμογή τους πρέπει να γίνεται με φειδώ και προσοχή ακόμα και όταν χρησιμοποιούνται μηχανοκίνητοι ψεκαστήρες με εξειδικευμένα στόμια εκροής τύπου σαρώθρου οι οποίοι δεν πρέπει να ψεκάζουν με υψηλή πίεση, που για τους ιδιωτικούς και ιδιόχρηστους κήπους συνήθως δεν πρέπει να υπερβαίνει τις τρεις ατμόσφαιρες, έτσι ώστε να αποφεύγεται η νεφελοποίηση και διάχυση στο περιβάλλον του ψεκαστικού υγρού. Ομοίως, είναι ανάγκη οι ψεκαστήρες να καθαρίζονται σχολαστικώς πριν από την επόμενη χρήση τους, καθώς και να αποφεύγουμε να απορρίπτουμε το εναπομείναν διάλυμα στον κήπο.
Όσον αφορά εις τα ζιζάνια, καλό θα ήταν να διευκρινίσουμε προς τις φίλες και τους φίλους της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ το ότι αυτά είναι εκείνα τα φυτά τα οποία εκτιμούμε πως είναι άχρηστα και επιζήμια για την ανάπτυξη των καλλωπιστικών φυτών τα οποία καλλιεργούμε στον κήπο. Μπορεί να είναι για παράδειγμα κάποια αγρωστώδη ή πλατύφυλλα φυτά, αλλά ενδέχεται να χαρακτηριστούν ως ζιζάνια διάφοροι θάμνοι, όπως ο βάτος ή ακόμα και δένδρα, όπως ο αείλανθος. Πρακτικώς, είναι αδύνατον να εξασφαλίσουμε το γεγονός ότι ο χώρος μας δεν θα δεχθεί επίθεση από αυτούς τους ανεπιθύμητους επισκέπτες διότι διασπείρονται εύκολα ακόμα και με τον αέρα, με τα πουλιά και με τα ζώα ή μεταφέρονται με την προσθήκη χώματος στον κήπο μας το οποίο δεν είναι απαλλαγμένο από ζιζάνια και απολυμασμένο. Τα ζιζανιοκτόνα φυτοφάρμακα, ειδικώς όσον αφορά στα καθολικού τύπου, μπορούν να δημιουργήσουν σοβαρότατα προβλήματα όχι μόνο στα ενοχλητικά για εμάς φυτά, αλλά σε οποιοδήποτε φυτό χωρίς καμμία διάκριση. Για αυτό, ειδικώς εάν πρόκειται να τα χορηγήσουμε στο γκαζόν προτείνουμε να προηγηθεί μία δοκιμαστική εφαρμογή σε διάφορα απομακρυσμένα σημεία του προκειμένου να διαπιστώσουμε την ανθεκτικότητα του χλοοτάπητα που διαθέτουμε. Δυστυχώς, η δράση και η αποτελεσματικότης αυτών των σκευασμάτων επηρεάζεται από τόσες πολλές παραμέτρους, ώστε ένα φαινομενικώς ακίνδυνο ζιζανιοκτόνο μπορεί να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για ποικίλα φυτοπαθολογικά προβλήματα, όπως είναι οι τοξικότητες σε γκαζόν το οποίο υποφέρει από λειψυδρία και θερμική καταπόνηση.
Η καταπολέμηση ζιζανίων με κάποιες προϋποθέσεις μπορεί να διεξαχθεί χωρίς τα ζιζανιοκτόνα φυτοφάρμακα, αλλά ενδεχομένως η αποτελεσματικότητά της να μην είναι το ίδιο ικανοποιητική. Ένας από τους αρχαιότερους και αποτελεσματικότερους τρόπους περιορισμού των ζιζανίων είναι το επαναλαμβανόμενο όργωμα και η έκθεση του χώματος στο θερινό ήλιο σε συνδυασμό με ενέργειες αμειψισποράς και χλωρής λιπάνσεως. Εάν το πλήθος των ζιζανίων είναι μικρό μπορούμε να καταφύγουμε στο παραδοσιακό χειροβοτάνισμα ή στο τσάπισμα ή να χρησιμοποιήσουμε τους ειδικούς χειροκίνητους ή ποδοκίνητους εξολκείς ζιζανίων. Επιπροσθέτως, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ειδικά μηχανοκίνητα ή ηλεκτροκίνητα θαμνοκοπτικά και χλοοκοπτικά μηχανήματα. Τέλος, υπάρχει η δυνατότης χρήσεως ειδικών μικρών ή μεγάλων ράβδων ζιζανιοκτονίας, που είναι πιο γνωστοί σαν μπαστούνια ζιζανιοκτονίας, αλλά στην Ελληνική κηποτεχνική αγορά δεν είναι ευρέως διαδεδομένα. Όμως, σε εκτεταμένες προσβολές ειδικώς των χλοοταπήτων εκτιμούμε ότι η πιο αποτελεσματική μέθοδος περιορίζεται στην αναγκαστική χρήση χημικών ζιζανιοκτόνων.
Επικεντρώνοντας περισσότερο το ενδιαφέρον μας στην καταπολέμηση ζιζανίων γκαζόν, θα προσφέρουμε στις φίλες και τους φίλους της ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ μερικές περαιτέρω συμβουλές, αφού αυτό το πρόβλημα φαίνεται ότι απασχολεί πάρα πολύ κόσμο λαμβάνοντας υπ' όψιν τις ερωτήσεις που μας απευθύνονται. Κατ’ αρχάς οφείλουμε να γνωστοποιήσουμε το ότι η ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ έχει μία συγκεκριμένη ιδεολογία αποτροπής χρήσεως τέτοιων σκευασμάτων στους ιδιωτικούς και ιδιόχρηστους κήπους εκτός και εάν κριθεί κάτι τέτοιο ότι είναι απολύτως αναγκαίο. Προτιμούμε να δίδουμε έμφαση στην λήψη κάποιων προληπτικών μέτρων με πολυποίκιλα μακροχρόνια οφέλη. Έτσι, λοιπόν, το σπουδαιότερο μέτρο το οποίο θα πρέπει να λάβουμε εξ αρχής είναι η σωστή επιλογή του τόπου για την εγκατάσταση γκαζόν σε συνδυασμό με την καλή επεξεργασία του εδάφους πριν την εγκατάστασή του. Αυτό σημαίνει υπομονετικό όργωμα και εμπλουτισμός του εδαφικού υποστρώματος με απολυμασμένα εδαφοβελτιωτικά υλικά για να γίνει το έδαφος γόνιμο και να αποκτήσει καλή αποστράγγιση. Κάτι τέτοιο θα βοηθήσει τον χλοοτάπητα να αναπτύξει γερό και εκτεταμένο ριζικό σύστημα ώστε να μπορέσει να γίνει και να διατηρείται υγιής, ενώ η δυναμικότητά του θα παρεμποδίζει τα μελλοντικά ζιζάνια να επιβιώνουν ή να επεκτείνονται βρίσκοντας πρόσφορο ζωτικό χώρο. Εάν φέρουμε πρόσθετο κηπόχωμα καλό θα ήταν να γνωρίζουμε την προέλευση και την ταυτότητά του διότι με αυτόν τον τρόπο θα είμαστε εις θέσιν να εκτιμήσουμε το πόσο πολύ ή λίγο είναι βεβαρυμμένο κυρίως με σπόρους ζιζανίων σε ληθαργική κατάσταση και τότε να αποφασίσουμε εάν χρειάζεται ή όχι να χρησιμοποιήσουμε αντίστοιχα ζιζανιοκτόνα.
Μία άλλη σημαντική παράμετρος την οποία χρειάζεται να προσέχουμε κατά την συντήρηση γκαζόν, ιδίως εάν απαρτίζεται
από κάποια ψυχρόφιλα είδη, είναι το ύψος της κοπής του. Έχουμε παρατηρήσει ότι πολλοί άνθρωποι κουρεύουν το γκαζόν μονίμως σε πολύ χαμηλά επίπεδα διότι συνήθως έτσι θεωρούν ότι θα εξασφαλίσουν περισσότερο ελεύθερο χρονικό διάστημα μέχρι την επόμενη κοπή. Αυτό είναι μεγάλο λάθος και επικίνδυνη τακτική όχι μόνο διότι προξενεί εξασθένηση του υπέργειου και υπόγειου τμήματος του γρασιδιού μας, αλλά και επειδή προσφέρει τη δυνατότητα σε ζιζάνια να αναπτύσσονται διότι βρίσκουν αξιοποιήσιμο ζωτικό χώρο να φυτρώσουν και να βλαστήσουν. Ειδικώς κατά τις ζεστές περιόδους μία τέτοια κοπή ευνοεί προϊόντος του χρόνου την επικράτηση ζιζανίων τα οποία είναι προσαρμοσμένα στις ξηροθερμικές συνθήκες ειδικώς της νοτίου Ελλάδος, όπως είναι για παράδειγμα το αγριοτρίφυλλο. Μάλιστα, όταν τα ζιζάνια εδραιώσουν την παρουσία τους μέσα στο γκαζόν είναι τόσο πολύ δυναμικά, ώστε πολύ συχνά μπορούν να εξαφανίσουν μικρές ή μεγάλες εκτάσεις από το γρασίδι.
Η πλημμελής συντήρηση και οι ασθένειες γκαζόν επίσης οδηγούν στην παρουσία ζιζανίων. Κυρίως η αναποτελεσματική λίπανση και η συνεχής συσσώρευση άχρηστης οργανικής ύλης, δηλαδή το επικίνδυνο thatch, εξασθενούν το γκαζόν το οποίο δεν μπορεί να ανταπεξέλθει ικανοποιητικώς σε καταπονήσεις εδαφοκλιματικής ή παρασιτικής προελεύσεως, αφού μεταξύ άλλων θα δυσκολεύεται να αξιοποιεί το νερό της αρδεύσεως ή να τρέφεται σωστά για να ολοκληρώνει αποτελεσματικώς τις αναγκαίες βιοχημικές λειτουργίες που θα του προσφέρουν τα εχέγγυα για να ενεργοποιεί πλήρως τα αμυντικά του συστήματα. Με αυτόν τον τρόπο όποιο ζιζάνιο κατορθώσει να παρεισφρήσει στο ζωτικό χώρο της χλόης θα είναι πολύ εύκολο να επιβληθεί.
Τέλος, ακόμα και ενέργειες οι οποίες άπτονται σωστής περιποίησης χλοοτάπητα ενδέχεται να πυροδοτήσουν έστω και πρόσκαιρα την ανάπτυξη ζιζανίων στον χλοοτάπητα. Συγκεκριμένα, η αποβρύωση ή η επιφανειακή επιχωμάτωση μπορεί πρόσκαιρα να οδηγήσουν στην εμφάνιση ανεπιθύμητων επισκεπτών στο γρασίδι μας. Η αποβρύωση επειδή καθαρίζει το γρασίδι από την άχρηστη οργανική ύλη δημιουργεί πρόσκαιρα κάποια κενά τα οποία είναι εις θέσιν να εκμεταλλευτούν τα ζιζάνια, αλλά κατά κανόνα δεν μπορούν να επικρατήσουν εάν ο συντηρητής του κήπου ενεργήσει έγκαιρα και σωστά, οπότε εξαφανίζονται οριστικώς πολύ σύντομα. Από την άλλη μεριά εάν κατά την επιχωμάτωση χρησιμοποιηθεί ακατάλληλα απολυμασμένο χώμα είναι λογικό το ότι θα υποβοηθήσει στον εμπλουτισμό του επιφανειακού τμήματος του εδάφους με σπόρους ζιζανίων.
Σε γενικές γραμμές τα ζιζάνια είναι ένα πρόβλημα συνυφασμένο με την ζωή του κήπου μας. Είναι ουτοπία κάποιος να περιμένει ότι ο χώρος πρασίνου που διαθέτει δεν θα δεχθεί εισβολή από ζιζάνια. Αυτό που έχει σημασία εστιάζεται στην προσπάθειά μας να περιορίζουμε διαρκώς στο ελάχιστο την παρουσία τους με σωστές ενέργειες και όχι γιατροσόφια ή αυθαίρετες καταχρήσεις με ζιζανιοκτόνα φυτοφάρμακα. Κλείνοντας επαναλαμβάνουμε και τονίζουμε ότι η καταπολέμηση ζιζανίων, ειδικώς όσων φύονται μέσα στο γκαζόν, είναι μία δύσκολη εργασία η οποία απαιτεί λεπτούς χειρισμούς, υπακοή σε γραπτούς και άγραφους νόμους περί της φυτοϋγειονομικής προστασίας και ασφαλείας των ανθρώπων, γνώση και εμπειρία των φυτοπροστατευτικών προϊόντων διότι μπορεί να απαιτείται συνδυασμός τουλάχιστον δύο εξ αυτών για να έχουμε μόνιμο αποτέλεσμα, υπομονή αφού η αντιμετώπιση του προβλήματος μπορεί να απαιτήσει πολύ καιρό ώστε να εξασφαλιστούν οι κατάλληλες προς επέμβασιν εδαφοκλιματικές και βιολογικές συνθήκες και τέλος αυστηρά πειθαρχία από όλους όσους χρησιμοποιούν τον κήπο.
2009 έως σήμερα ©ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ, Πρωτότυπες Κηποτεχνικές Διαμορφώσεις Ιδιωτικών Και Ιδιόχρηστων Κήπων